129
Bản ngã phát triển mạnh khi bạn có mục đích và lí
tưởng. Và có cả nghìn lẻ một vấn đề với bản ngã. Một mặt nó
cảm thấy rất tốt khi có các lí tưởng vĩ đại; mặt khác nó làm
cho bạn cảm thấy mặc cảm, liên tục cảm thấy mặc cảm, bởi
vì bạn đã không thể đạt tới được. Những lí tưởng đó là không
thể được, bạn không thể đạt tới chúng được. Không có cách
nào để đạt tới chúng cả, cho nên bạn bao giờ cũng không đạt
được. Cho nên một mặt bản ngã mạnh lên; mặt khác thì mặc
cảm… mặc cảm là cái bóng của bản ngã.
Bạn đã từng quan sát hiện tượng kì lạ này chưa? Người
bản ngã cảm thấy mặc cảm rất nhiều về những điều nhỏ bé.
Bạn hút thuốc lá; nếu bạn là người bản ngã, bạn sẽ cảm thấy
mặc cảm. Bây giờ hút thuốc là việc hồn nhiên, ngu xuẩn - rất
hồn nhiên và rất ngu xuẩn, chẳng có gì đáng cảm thấy mặc
cảm cả. Nhưng người tôn giáo sẽ cảm thấy mặc cảm bởi vì
người đó có một lí tưởng bản ngã là mình không nên hút
thuốc. Bây giờ lí tưởng là người đó không nên hút thuốc còn
thực tại là người đó hút thuốc sẽ tạo ra hai điều: lí tưởng cho
người đó cảm giác tốt lành rằng, "Mình là người tôn giáo,
mình biết rằng người ta không nên hút thuốc; mình thậm chí
đã thử, mình thử tối đa"… nhưng người đó cũng cảm thấy
rằng mình sa ngã mãi. Người đó không thể đạt tới lí tưởng
này cho nên người đó cảm thấy mặc cảm. Và người cảm thấy
mặc cảm sẽ bắt đầu làm cho mọi người cảm thấy mặc cảm.
Điều đó là tự nhiên: làm sao bạn chỉ cảm thấy mặc cảm một
mình được? Điều đó sẽ quá nặng nề, nó sẽ quá nặng gánh.
Cho nên người mặc cảm tạo ra mặc cảm khắp xung
quanh. Người đó làm cho mọi người cảm thấy mặc cảm về
những điều nhỏ bé, những điều chẳng liên quan. Nếu bạn có
tóc dài, người đó sẽ làm cho bạn cảm thấy mặc cảm. Chẳng
có gì nhiều trong nó cả; nó là cuộc sống riêng của bạn, nếu
