cuốn sách mà bạn hy vọng sẽ là những cuốn hay nhất trong cửa hàng. Tuy
nhiên, điều đó cũng có thể có nghĩa là nó là một trong những cuốn sách mà
bạn đã đánh giá quá cao chất lượng so với thực tế. Trong những tình huống
đó, bạn sẽ cảm thấy thất vọng khi đọc nó.
Tính logic của sự thất vọng có thể xảy ra này tác động đến mọi khía cạnh
trong cuộc sống – những điều mà ta phải luôn phải lựa chọn. Thậm chí,
ngay cả khi những đánh giá của bạn về tổng thể rất khách quan, thì những
quyết định về các hoạt động mà bạn lựa chọn để tham gia lại thường rất
chủ quan. Bạn có thể đánh giá về người bạn đời tiềm năng của mình ở mức
trung bình, nhưng nếu có một người được coi là một nửa hoàn hảo thì
thông thường nếu họ có mắc sai lầm, bạn cũng sẽ bỏ qua.
Việc đánh giá này càng trở nên khó khăn hơn nếu bạn mua một món đồ
tại phiên đấu giá. Khi bạn trả giá cao hơn, bạn có thể chắc chắn một điều
rằng: Không ai trong căn phòng nghĩ rằng vật đó có giá trị như bạn nghĩ.
Lối suy nghĩ đó ám chỉ rằng bạn có thể đã đánh giá cao hơn giá trị thật của
món đồ. Các nhà kinh tế học gọi hiện tượng đó là sự nguyền rủa của người
thắng.
Hãy tưởng tượng rằng bạn là một nhà đầu tư bất động sản tinh tường,
tham gia phiên bỏ thầu kín một lô đất. Sự đánh giá chuyên nghiệp sẽ cho
bạn thấy nếu mua được mảnh đất với giá 50 nghìn đô-la, bạn có thể thu
được một món hời lớn. Bạn có thể nghĩ rằng dù thế nào, mình sẽ vui mừng
khi giành được khu đất trong cuộc đấu giá với 50 nghìn đô-la. Nhưng nếu
bạn giành chiến thắng với số tiền đó, bạn sẽ nghĩ rằng chính những phán
đoán chuyên nghiệp của các đối thủ đã khiến họ có những đánh giá thiếu
lạc quan hơn so với bạn. Trừ khi bạn hoàn toàn chắc chắn rằng các thông
tin của mình chuẩn xác hơn tất cả mọi người, còn nếu không bạn sẽ có xu
hướng băn khoăn rằng: xét cho cùng, liệu 50 nghìn đô-la có thật sự là món
hời hay không.
Khi bạn đang phân vân xem nên bỏ thầu bao nhiêu cho một mảnh đất,
câu hỏi cần đặt ra không phải là: “Với tất cả những thông tin mà tôi có, liệu
tôi có vui mừng không khi mua mảnh đất này với giá 50 nghìn đô-la?”.
