đặc tính của chúng sẽ rất mệt đầu. Vì vậy, chúng ta tuân theo những nhận
thức thông thường của chúng ta.”
Vì vậy, “nhận thức thông thường” theo quan điểm của Galbraith nhất
định phải đơn giản, thuận tiện, thoải mái và làm người ta dễ chấp nhận − dù
không nhất thiết là đúng. Sẽ thật ngốc nghếch khi tranh luận rằng nhận thức
thông thường không bao giờ đúng. Nhưng lưu ý khi nào thì nhận thức
thông thường có thể sai − hệ quả của lối suy nghĩ tùy tiện và ích kỷ sẽ là
điểm thích hợp để bắt đầu đặt câu hỏi.
Hãy xem xét những thông tin gần đây về tình trạng vô gia cư tại Mỹ.
Trong những năm đầu thập niên 1980, một người ủng hộ những người vô
gia cư tên là Mitch Snyder đã phát biểu rằng có 3 triệu người Mỹ vô gia cư.
Dư luận ngay lập tức chú ý tới sự việc này. Có đến hơn 1 trên 100 người là
vô gia cư? Con số này có vẻ quá cao, nhưng…, chuyên gia đã nói như vậy!
Một vấn đề cho tới nay ít ai chú ý bỗng nhiên giáng một đòn mạnh vào
nhận thức của cả dân tộc. Snyder thậm chí đã chứng thực trước Quốc hội
về tính chất nghiêm trọng của vấn đề. Ông ta cũng đã phát biểu tại một
trường đại học rằng cứ mỗi giây có 45 người vô gia cư chết − điều này có
nghĩa có đến 1,4 tỷ người vô gia cư chết mỗi năm. (Dân số Mỹ thời điểm
đó là 225 triệu người). Giả sử rằng Snyder đã nói sai hay trích dẫn sai và có
ý nói là cứ 45 giây có 1 người vô gia cư tử vong, vậy là vẫn có tới 701.000
người vô gia cư tử vong mỗi năm − chiếm tới một phần ba số người tử
vong tại Mỹ. Cuối cùng, khi bị chất vấn về con số 3 triệu người vô gia cư,
Snyder đã phải thú nhận rằng đó là điều bịa đặt vì cánh nhà báo luôn săn
lùng ông để có một con số cụ thể, và ông không muốn họ ra về tay không.
Rất đáng buồn nhưng không có gì ngạc nhiên khi biết rằng các chuyên
gia như Snyder có thể vì lợi ích cá nhân mà gian dối. Nhưng họ không thể
tự mình lừa dối. Cánh báo chí cần tới các chuyên gia, cũng như các chuyên
gia cần tới cánh báo chí. Mỗi ngày có bao nhiêu tờ báo và kênh truyền hình
cần đưa tin tức và chuyên gia nào có thể cung cấp một mẩu thông tin gây
