nhằm tự chi trả các loại chi phí. Tuy nhiên, cùng với việc nhóm người trong độ
tuổi lao động suy giảm và đặc biệt với mục đích xây dựng một xã hội phát triển
đồng đều (hài hòa) hơn, ít bất bình đẳng hơn, trong tương lai, các chi phí này sẽ
được chính quyền các cấp “san sẻ” với hộ gia đình thông qua tăng cường mạnh
hơn nữa nguồn tài chính cho các chương trình an sinh xã hội, dưỡng lão, chăm
sóc y tế v.v… Câu hỏi đặt ra là, những rủi ro đối với hệ thống tài chính của chính
quyền địa phương tại các vùng nông thôn sẽ lớn hơn hay tại thành thị sẽ lớn hơn.
Câu trả lời hiển nhiên là chính quyền địa phương ở khu vực nông thôn. Bởi lẽ,
không chỉ do tại các khu vực này, diện bao phủ của các chương trình an sinh xã
hội dành cho người già gần như là mảng trắng, mà còn bởi trong tương lai, tỉ lệ
người già tại khu vực nông thôn của Trung Quốc sẽ lớn hơn nhiều so với khu
vực thành thị. Với hai nguyên do này, việc xây dựng hệ thống an sinh xã hội
dành cho người cao tuổi tại nông thôn Trung Quốc có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng.
Mặc dù tỉ lệ sinh thô của khu vực nông thôn Trung Quốc cao hơn ở thành thị,
nhưng do một lượng lớn người trong độ tuổi lao động tại đây đã di cư đến các
thành phố để làm việc và học tập nên tốc độ già hóa dân số tại khu vực nông
thôn trên thực tế cao hơn thành thị. Tính toán theo số liệu NBS (2011a), chúng
tôi nhận thấy năm 2010, tỉ lệ người già tại khu vực nông thôn Trung Quốc chiếm
5,19% dân số cả nước, trong khi đó tỉ lệ này ở thành thị là 4,52% – chênh nhau
0,67 điểm phần trăm. Tuy nhiên, mức chênh này sẽ ngày càng được nới rộng.
Theo tính toán ước lượng của Thái Phưởng và đồng nghiệp (2009), đến năm
2030, tỉ lệ người già tại nông thôn Trung Quốc sẽ chiếm khoảng 21,84% dân số,
tại thành thị là 14,75% dân số – chênh nhau 7,09 điểm phần trăm.
Do “Niên giám thống kê dân số và việc làm Trung Quốc” thống kê về nguồn
gốc kinh tế duy trì cuộc sống của nhóm người từ 60 tuổi trở lên nên chúng tôi sử
dụng nhóm số liệu này để tính toán (Hình 7.12)
Hình 7.12: Nguồn kinh tế duy trì cuộc sống của nhóm người trên 60 tuổi
tại Trung Quốc
