của năm 2010. Trong khi đó, loại hình tài khoản dưỡng lão cá nhân chỉ đóng
được 2.485,9 tỉ RMB, chưa đóng 2.215,6 tỉ RMB (tương đương 4,7% GDP). Cả
hai khoản này đưa tổng mức nợ tiền dưỡng lão của Trung Quốc năm 2011 lên
con số gần 5% GDP.
Đối với chính phủ, dân số già hóa với tốc độ nhanh chóng sẽ tạo ra gánh nặng
lên hệ thống tài chính quốc gia. Do tỉ lệ người trong độ tuổi lao động giảm sút,
chi phí dưỡng lão tăng nên tỉ lệ thuế bình quân đối với mỗi lao động sẽ tăng từ
mức tương đương với 6,82% tiền lương (năm 2010) lên 12,79% (năm 2035)
(Dương Yên Hoản, 2009). Nếu tỉ lệ lĩnh tiền dưỡng lão tăng lên mức 65 tuổi thì
tỉ lệ thuế sẽ tăng từ mức 4,49% (năm 2010) lên 9,3% (năm 2035); chi tiêu tài
chính cho lĩnh vực này cũng tăng từ mức 5,91% (tương đương 1,36% GDP) lên
19% (tương đương 4,38% GDP).
Trong việc xây dựng chế độ bảo hiểm dưỡng lão, các quốc gia OECD có nhiều
cách thực hiện tương đối hiệu quả (Hộp 7.3).
Hộp 7.3: Xây dựng các loại hình tiền dưỡng lão - trường hợp các nước
OECD
Khoảng hơn một nửa số quốc gia thuộc OECD chỉ có một loại hình tiền
dưỡng lão, các quốc gia còn lại xây dựng và áp dụng hỗn hợp từ 2 - 3 loại
hình bao gồm (i) tiền dưỡng lão cơ bản, (ii) tiền dưỡng lão xã hội xây dựng
trên cơ sở điều tra thu nhập và (iii) chế độ tiền dưỡng lão tối thiểu.
Tiền dưỡng lão cơ bản: dành cho tất cả người già bất kể tình hình thu
nhập của họ là như thế nào. Các quốc gia áp dụng loại này thường cũng có
một số điều kiện khác như khu vực cư trú hoặc tình hình nộp phí.
Tiền dưỡng lão xã hội dựa trên điều tra thu nhập: đây là loại hình vừa có
thể là một kế hoạch dưỡng lão độc lập vừa có thể là một chế độ đưa vào
khung khổ của hoạt động cứu trợ xã hội, tiến hành dựa trên cơ sở điều tra
theo hộ, có thể bao gồm thu nhập hoặc điều tra tài sản.
Chế độ dưỡng lão tối thiểu: là loại hình tương tự như điều tra thu nhập,
dành cho những người già có thu nhập thấp. Sự khác biệt của loại hình này
so với loại hình 2 là khi xem xét cấp tiền dưỡng lão chỉ điều tra về thu nhập
của người già từ bảo hiểm dưỡng lão.
