TÓM TẮT
Kinh tế Trung Quốc sau khi tiến hành chuyển đổi năm 1978 đã bước vào một
giai đoạn tăng trưởng liên tục với tỉ lệ tăng trưởng bình quân trong vòng 30 năm
lên tới 9,6%. Tỉ lệ tăng trưởng này nhanh chóng đưa Trung Quốc trở thành nền
kinh tế có quy mô lớn thứ hai trên thế giới và những gì mà quốc gia này thực
hiện được về kinh tế xứng đáng được gọi là một điều thần kỳ - như Nhật Bản,
Hàn Quốc, Đài Loan v.v... đã đạt được trong quá khứ. Các mục tiêu tăng gấp đôi
GDP sau mỗi 10 năm mà Đặng Tiểu Bình đưa ra đều được hoàn thành trước thời
hạn. Năm 1952, thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc chỉ là 4,55 USD,
đến năm 2011, bình quân mỗi người Trung Quốc có mức thu nhập 5.400 USD.
Dựa trên số liệu thống kê GDP thế giới trong 1000 năm qua của Madison, có thể
nói không hề phóng đại rằng những gì mà Trung Quốc đạt được trong hơn 30
năm chuyển đổi kinh tế vừa qua bằng đúng những gì mà dân tộc này đã làm
trong suốt cả 1000 năm trước đó gộp lại. Con số so sánh này để thấy mức độ
thay đổi mà Trung Quốc đã đạt được nhờ vào việc thực hiện chuyển đổi kinh tế
“dò đá qua sông”, lấy thí điểm để tìm tòi hướng đi đúng cho từng lĩnh vực cải
cách. Cải cách theo phương thức này có thể giúp Trung Quốc tránh được những
cú sốc nhưng không thể tránh được những cải cách mang tính nền tảng như vấn
đề mô hình phát triển kinh tế, cải cách quyền tài sản, vấn đề cải cách kinh tế đi
liền với chuyển đổi về chính trị, các vấn đề xã hội v.v... Khi tất cả những trở ngại
này chưa được giải quyết một cách căn bản, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc sẽ
chịu nhiều tác động tiêu cực.
Trong vòng năm năm trở lại đây, kinh tế, chính trị Trung Quốc đã đối diện với
nhiều tình hình mới rất đáng chú ý. Về chính trị, Trung Quốc đã thực hiện sự
chuyển giao quyền lực chóng vánh từ thế hệ lãnh đạo thứ tư sang thế hệ thứ năm.
Đại hội XVI Đảng Cộng sản Trung Quốc (năm 2002) chứng kiến sự chuyển giao
quyền lực từ thế hệ lãnh đạo thứ ba do Giang Trạch Dân đứng đầu sang thế lãnh
đạo thứ tư do Hồ Cẩm Đào đứng đầu. Đóng góp trực tiếp cho sự phát triển của
Trung Quốc mà Hồ Cẩm Đào thực hiện trong hai nhiệm kỳ lãnh đạo của mình là
việc đề xuất “Quan điểm phát triển khoa học”. Tại Đại hội XVIII Đảng Cộng sản
Trung Quốc (năm 2012), “Quan điểm phát triển khoa học” đã được Báo cáo
