68
Nếu thiệt căn, vị trần, hòa hợp mà sinh ra cái thức ở giữa, vốn không tự
tính, làm sao mà lập đƣợc thành giới?
Vậy, nên biết rằng thiệt căn, vị trần làm duyên, sinh ra thiệt thức, cả ba
chỗ đều không, và ba giới thiệt căn, vị trần và thiệt thức, vốn không phải
tính nhân duyên, không phải tính tự nhiên.
Chi 5. Thu thân, xúc và thân thức giới.
"A Nan, lại nhƣ ông bày tỏ: Thân căn và xúc trần làm duyên, sinh ra
thân thức. Thức đó lại là nhân thân căn sinh ra, lấy thân căn làm giới,
hay nhân xúc trần sinh ra, lấy xúc trần làm giới?
A Nan, nếu nhân thân căn sinh ra, không có cái duyên của hai cảm xúc
hợp và ly, thì thân căn còn biết gì. Nếu nhân xúc trần sinh ra mà không
có thân căn của ông, thì có ai không có thân căn mà biết hợp, biết ly
đƣợc.
A Nan, vật thì không biết cảm xúc, thân căn có biết, mới có cảm xúc;
tức nơi cảm xúc, mà biết có thân căn, tức nơi thân căn mà biết có cảm
xúc; nhƣng đã tức là cảm xúc, thì không phải thân căn, mà đã tức là thân
căn, thì không phải cảm xúc; cả hai tƣớng thân căn và xúc trần, vốn
không có xứ sở.
Nếu xúc trần hợp một với thân căn, thì tức là tự thể của thân căn rồi; còn
nếu rời hẳn với thân căn, thì thành không có gì, nhƣ các tƣớng hƣ không.
Nội căn, ngoại trần đã không thành, thì làm sao lập đƣợc cái thức ở giữa;
cái thức ở giữa đã không lập đƣợc, thì nội căn, ngoại trần, bản tính cũng
rỗng không và cái thức của ông do đâu mà lập đƣợc thành giới.
Vậy, nên biết rằng thân căn, xúc trần làm duyên, sinh ra thân thức, cả ba
chỗ đều không, và ba giới thân căn, xúc trần và thân thức, vốn không
phải tính nhân duyên, không phải tính tự nhiên.
