232
Chương IV: Tương Ưng Căn
"Tôi cảm giác xả thọ". Do đoạn diệt xúc được người ấy cảm
thọ là xả ấy, xả căn được khởi lên do duyên với xúc thích
ứng được cảm thọ là xả, người ấy rõ biết xả căn ấy diệt, được
tịnh chỉ.
40. X. Sanh (S.v,213)
1) ...
2) -- Này các Tỷ-kheo, có năm căn này. Thế nào là
năm? Khổ căn, ưu căn, lạc căn, hỷ căn, xả căn.
3) Ở đây, này các Tỷ-kheo, với Tỷ-kheo sống không
phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên khổ căn, vị ấy rõ biết
như vầy: "Khổ căn này khởi lên nơi ta". Và khổ căn ấy có
tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và khổ căn ấy không
tướng, không nhân, không hành, không duyên sẽ khởi lên; sự
kiện như vậy không xảy ra. Và vị ấy rõ biết khổ căn, rõ biết
khổ căn tập khởi, rõ biết khổ căn đoạn diệt. Từ chỗ nào, khổ
căn khởi lên được đoạn diệt không có dư tàn, vị ấy rõ biết
khổ căn ấy. Và tại chỗ nào khổ căn khởi lên, được đoạn diệt
không có dư tàn? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ly dục, ly
pháp bất thiện, chứng đạt và an trú Thiền thứ nhất, một trạng
thái hỷ lạc do ly dục sanh, có tầm, có tứ. Ở đây, khổ căn khởi
lên, được đoạn diệt không có dư tàn. Này các Tỷ-kheo, đây
gọi là Tỷ-kheo biết rõ sự đoạn diệt của khổ căn, tập trung
tâm (upasamhàsi) để đạt tới điều kiện ấy.
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, với Tỷ-kheo sống không
phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên ưu căn, vị ấy rõ biết
như vầy: "Trong ta khởi lên ưu căn này". Và ưu căn ấy có
tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và ưu căn ấy có thể khởi
lên, không tướng, không nhân, không hành, không duyên; sự
kiện như vậy không xảy ra. Và vị ấy rõ biết ưu căn, rõ biết
ưu căn tập khởi, rõ biết ưu căn đoạn diệt. Từ chỗ nào, ưu căn
