cạnh đó cũng có những yếu tố lịch sử cần xem xét: Cuộc chinh phục và
dịch bệnh châu Âu được coi là đã xóa sổ từ 80 đến 90 phần trăm cư dân
Amazon bản địa. Những người sống sót phải đối mặt với những “los
caucheros” (ông trùm cao su) – đặt cạnh sự tàn bạo của những kẻ này,
những kẻ chinh phục trở nên dễ chịu hơn rất nhiều. Có lẽ những đồng cỏ
bên ngoài cửa sổ kia không phải là cảnh duy nhất của một Amazon hậu tận
thế. Quá khứ không biện minh cho tình trạng lạm dụng môi trường hiện
nay, nhưng nó giúp đặt tình huống vào đúng bối cảnh. Người vùng Amazon
(dù sống theo truyền thống, trong sự cô lập hay trong xã hội hiện đại),
người không phải vùng Amazon và sự phối hợp trọn vẹn giữa họ, mỗi
người có mối quan hệ riêng với rừng và với thế giới toàn cầu hóa, hiện đại.
Dù phức tạp, tất cả mọi người cùng chia sẻ một tiền đề: khu rừng nắm giữ
những giá trị, có thể là tiền, sinh thái học hoặc sự tồn tại truyền thống, nó
có giá trị nào đó.
Để bảo tồn vùng đất về lâu dài, rõ ràng Amazon cần có các mô hình bảo
tồn được lên kế hoạch một cách cẩn thận, cho phép người dân địa phương
thu lợi từ sự phát triển nhạy cảm với hệ sinh thái của vùng đất. Các tổ chức
quốc tế và Peru đang làm việc cật lực để bảo vệ những khu rừng nguyên
sinh – nhưng nhìn những khoảng rừng đã bị xóa sạch, tất cả những gì tôi có
thể nghĩ được là làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ được những gì còn sót
lại của rừng? Làm sao chúng ta có thể khôi phục lại rừng đã mất? Đây là
những vị trí tiền tiêu của nạn chặt phá rừng – rừng để ngỏ cho việc khai
thác, dễ dàng tiếp cận bằng những con đường và trung tâm cư dân lân cận.
Một pháp sư Shipibo từng nói với tôi: “Mối đe dọa lớn nhất đối với rừng
là những người bản địa đã quên mất mình là người bản địa – những kẻ đã
quên truyền thống kính trọng rừng và họ lợi dụng rừng vào những mục đích
ích kỷ riêng.” Pháp sư Shipibo này là một thành viên rất được kính trọng
trong cộng đồng của ông và là một con thuyền chở đầy tri thức truyền
thống cũng như văn hóa Shipibo. Khi nói những lời đó với tôi, ông đang
khoác trên người đầy đủ “bộ trang phục phương Tây”: cặp kính hiện đại, áo
lót ba lỗ bên dưới chiếc sơ mi có cổ, quần âu đen được là cẩn thận và đôi
