những người theo chủ nghĩa nhân văn của thế giới, họ tất cả đều
nhấn mạnh: 'Chỉ tin vào lí trí riêng của mình thôi.' Điều đó dường
như rất gian nan, nhiều tới mức cả đời người ta trở thành chỉ là
xung đột. Bởi vì bạn đã được nuôi dưỡng bởi cha mẹ mình, bạn đã
được huấn luyện bởi cha mẹ mình. Nếu bạn chỉ nghe theo lí trí của
mình, bạn phải phủ nhận nhiều thứ trong con người mình. Thực tế,
toàn thể tâm trí của bạn phải bị phủ nhận. Không dễ mà xoá nó đi
được.
Và bạn đã được sinh ra như đứa trẻ mà chẳng có lí trí gì. Điều đó
nữa cũng có đó. Về cơ bản bạn là sinh linh có tình cảm; lí trí tới rất
muộn. Thực tế nó tới khi tất cả những gì phải xảy ra đã xảy ra. Các
nhà tâm lí nói đứa trẻ học gần bẩy mươi nhăm phần trăm toàn thể tri
thức của nó trước lúc nó bẩy tuổi. Bẩy mươi nhăm phần trăm toàn
thể tri thức của nó thì nó đã học vào trước lúc bẩy tuổi, năm mươi
phần trăm vào lúc nó bốn tuổi. Và toàn thể việc học này xảy ra khi
bạn là đứa trẻ, và lí trí tới rất muộn. Nó là kẻ tới rất muộn mằn. Thực
tế nó tới khi tất cả mọi điều phải xảy ra đã xảy ra rồi.
Rất khó sống với lí trí. Mọi người đã thử - một Bertrand Russell đây
đó - nhưng không ai đã đạt tới chân lí qua nó, bởi vì một mình lí trí là
không đủ.
Tất cả ba góc này đều đã được chọn và thử, và chẳng cái gì có tác
dụng. Quan điểm của Phật là hoàn toàn khác. Đó là đóng góp độc
đáo của ông ấy cho tâm thức con người. Ông ấy nói đừng chọn cái
gì, ông ấy nói di chuyển vào trung tâm của các góc. Đừng chọn lí trí,
đừng chọn cha mẹ, đừng chọn đứa trẻ; đi vào chính trung tâm của
các góc và vẫn còn im lặng và trở nên lưu tâm. Cách tiếp cận của
ông ấy cực kì có ý nghĩa. Và thế rồi bạn sẽ có khả năng có cảnh
quan rõ ràng về bản thể mình. Và từ cảnh quan đó và sáng tỏ, để
đáp ứng tới.
Chúng ta có thể nói điều đó theo cách khác. Nếu bạn vận hành như
đứa trẻ, đó là phản ứng trẻ con. Nhiều lần bạn vận hành như đứa trẻ
rồi. Ai đó nói điều gì đó và bạn bị tổn thương, và cơn cáu kỉnh và
giận dữ và bực bội... bạn đánh mất mọi thứ. Về sau bạn cảm thấy
rất tồi tệ về điều đó - rằng bạn đã đánh mất hình ảnh của mình. Mọi
người đều cho bạn là người điềm tĩnh, thế mà bạn lại trẻ con thế, và
chẳng cái gì đáng làm thế cả.
