Đó là điều Mahavira gọi là pratyakraman, nhìn lại; điều Patanjali gọi
là pratyahar, nhìn vào. Đó là điều Jesus gọi là ăn năn. Đó là điều
Phật gọi là pashchattap. Đấy không phải là cảm giác tiếc nuối, nó chỉ
là cảm giác khó chịu về điều đó, bởi vì điều đó không ích gì cả. Điều
đó đang trở thành nhận biết, việc đang sống lại kinh nghiệm này như
nó đáng phải thế. Bạn phải đi vào trong nó lần nữa.
Bạn đã bỏ lỡ nhận biết trong khoảnh khắc đó; bạn đã bị chìm ngập
bởi vô thức. Bây giờ mọi sự đã nguôi đi, bạn lấy lại nhận biết của
mình, ánh sáng của nhận biết. Bạn đi lại vào trong sự vụ đó, bạn
nhìn lại nó cứ dường như bạn đáng phải làm thực; điều đó qua rồi,
nhưng bạn có thể làm nó bằng hồi tưởng trong tâm trí bạn. Và Phật
nói điều này lau sạch tấm lòng của kẻ ác.
Việc nhìn lại này, liên tục nhìn lại, sẽ làm cho bạn ngày một nhận
biết hơn. Có ba giai đoạn. Bạn đã làm cái gì đó, thế rồi bạn trở nên
nhận biết - giai đoạn thứ nhất. Giai đoạn thứ hai: bạn đang làm cái
gì đó, và bạn trở nên nhận biết. Và giai đoạn thứ ba: bạn định làm
cái gì đó, và bạn trở nên nhận biết. Chỉ trong giai đoạn thứ ba cuộc
sống của bạn mới được biến đổi. Nhưng hai giai đoạn đầu là cần
thiết cho giai đoạn thứ ba, chúng là các bước cần thiết.
Bất kì khi nào bạn có thể trở nên nhận biết, trở nên nhận biết đi. Bạn
đã giận dữ - bây giờ ngồi xuống, thiền, trở nên nhận biết điều đã xảy
ra. Thông thường chúng ta làm điều đó, nhưng chúng ta làm vì
những lí do sai. Chúng ta làm nó để đặt hình ảnh của mình trở lại
đúng chỗ của nó. Bạn bao giờ cũng nghĩ mình là người rất đáng
yêu, từ bi, và thế rồi bạn bỗng nhiên trở nên giận dữ. Bây giờ hình
ảnh của bạn bị méo mó trong con mắt riêng của bạn. Bạn làm một
loại ăn năn. Bạn đi tới một người và bạn nói, 'Tôi xin lỗi.' Bạn đang
làm gì vậy? Bạn đang vẽ lại hình ảnh của mình mà thôi.
Bản ngã của bạn đang cố gắng tô vẽ lại hình ảnh này, bởi vì bạn đã
sa ngã trong con mắt riêng của bạn, bạn đã sa ngã trong con mắt
của người khác. Bây giờ bạn đang cố gắng hợp lí hoá. Ít nhất bạn
cũng có thể đi và nói, 'Tôi rất tiếc. Tôi đã làm điều đó mặc dù tôi
không muốn. Tôi không biết làm sao nó đã xảy ra, tôi không biết lực
ác nào đã sở hữu tôi, nhưng tôi rất tiếc. Tha thứ cho tôi.'
Bạn đang cố gắng quay lại cùng mức độ bạn đã có trước khi bạn trở
nên giận dữ. Đây là thủ đoạn của bản ngã, đây không phải là ăn năn
thực. Lần nữa bạn sẽ lại làm cùng một điều.
