Sự khác biệt cần được hiểu. Người Do Thái giáo, người Ki tô giáo,
người Mô ha mét giáo, người Hindu giáo, gọi luật đó là 'thượng đế';
họ nhân cách hoá nó. Phật không sẵn sàng làm điều đó. Ông ấy nói
nhân cách hoá thành thượng đế là phá huỷ đi toàn thể cái đẹp của
nó, bởi vì đó là thái độ coi người là trung tâm, nhân vị. Con người
tưởng thượng đế cũng giống người - được khuếch đại lên, hàng
triệu lần to hơn về mặt lượng, nhưng dầu vậy, vẫn cứ giống người.
Phật nói thượng đế không phải là người. Đó là lí do tại sao ông ấy
không bao giờ dùng từ 'thượng đế'. Ông ấy nói pháp, luật. Thượng
đế không phải là người mà chỉ là lực, lực phi vật chất. Bản chất của
nó giống nhiều với luật hơn là giống người. Đó là lí do tại sao trong
Phật giáo, lời cầu nguyện không tồn tại.
Bạn không thể cầu nguyện với luật được; điều đó sẽ là vu vơ. Bạn
không thể cầu nguyện với luật hấp dẫn, được không? Điều đó sẽ là
vô nghĩa. Luật không thể nghe lời cầu nguyện của bạn được. Bạn có
thể tuân theo luật, và bạn có thể trong hài hoà với luật. Hay, bạn có
thể không tuân theo luật và bạn có thể khổ sở. Nhưng không ích gì
mà đi cầu nguyện với luật.Nếu bạn đi ngược lại luật hấp dẫn bạn có
thể làm gẫy vài cái xương của mình, bạn có thể bị gẫy xương. Nếu
bạn theo luật hấp dẫn, bạn có thể tránh được gẫy xương - nhưng
phỏng có ích gì mà cầu nguyện? Ngồi trước một hình tượng và cầu
nguyện với Trời - 'Con sắp đi xa, xin hãy giúp con' - điều đó là ngớ
ngẩn.
Phật nói vũ trụ vận hành theo luật, không theo người. Thái độ của
ông ấy là khoa học. Bởi vì, ông ấy nói, người có thể bất thường. Bạn
có thể cầu nguyện thượng đế và bạn có thể thuyết phục ông ấy,
nhưng điều đó là nguy hiểm. Ai đó, người không cầu nguyện thượng
đế, có thể không thuyết phục được ông ấy và thượng đế có thể trở
nên mang định kiến - con người bao giờ cũng có khả năng mang
định kiến.
Và đó là điều tất cả các tôn giáo đều nói - rằng nếu bạn cầu nguyện,
ông ấy sẽ cứu bạn, nếu bạn cầu nguyện bạn sẽ không bị khổ, nếu
bạn không cầu nguyện bạn sẽ bị tống vào địa ngục.
Nghĩ theo những từ ngữ này về thượng đế là rất con người, nhưng
rất không khoa học. Điều đó nghĩa là thượng đế thích lời nịnh hót
của bạn, lời cầu nguyện của bạn. Cho nên nếu bạn là người cầu
nguyện và bạn cứ đều đặn tới nhà thờ, tới đền chùa, và bạn đọc
