chẳng bao giờ chấm dứt theo ông ấy. Dần dần, các nhân vật bắt đầu
khẳng định cá tính riêng của họ. Dần dần, từ đan dệt lại theo cách
nào đó và đi vào các hướng nào đó. Tất cả các tiểu thuyết gia lớn
đều biết về điều đó và nói. "Nó là thế đấy - tức là chúng tôi bắt đầu
cuốn tiểu thuyết nhưng chúng tôi chẳng bao giờ chấm dứt được nó.
Nó chấm dứt theo cách riêng của nó."
Bạn cứ thử viết một câu chuyện mà xem. Đầu tiên bạn lập kế hoạch
trong đầu óc, bạn có bản kế hoạch tổng thể trần trụi khi bạn mới bắt
đầu. Khoảnh khắc bạn bắt đầu, mọi sự bắt đầu xảy ra mà bạn chưa
bao giờ chủ định vậy. Thế rồi bạn bị dẫn đi ngày một lạc lối hơn, và
cuốn tiểu thuyết hay câu chuyện chấm dứt ở đâu đó mà bạn thậm
chí chưa bao giờ mơ tới. Điều gì xảy ra? Từ ngữ có ma thuật của
riêng nó. Từ này dẫn tới từ khác, và người ta cứ đi mãi đi mãi.
Phật nói: Lưu tâm. Đừng bị đưa đi lạc lối bởi từ ngữ. Nói điều ông
thực sự muốn nói, đừng phù phiếm.
Mới đêm hôm nọ bà Mulla Nasruddin tới tôi. Bà ấy nói, "Thầy biết
không? Tôi có thể đứng ở cửa và chỉ bằng việc nhìn vào khuôn mặt
chồng là tôi có thể biết liệu ông ấy có đang nói dối hay không."
Tôi ngạc nhiên. Tôi nói, "Làm sao mà bà có thể làm được điều đó?"
Bà ấy nói, "Nếu môi ông ấy mà chuyển động, ông ấy nói dối đấy."
Mulla Nasruddin là một chính khách. Nếu môi ông ấy chuyển động...
thế là đủ! Thế thì ông ấy phải đang nói dối rồi. Ông ấy còn có thể
làm cái gì khác được?
Nhớ một điều: bạn phải cẩn thận về điều bạn nhận vào, và bạn phải
cẩn thận về điều bạn đem ra. Chỉ thế thì bạn mới có thể có cuộc
sống được định tâm. Mọi người đều bất cẩn: họ cứ tọng vào mình
bất kì cái gì họ tìm thấy. Bất kì cái gì! Họ cứ tọng vào - trong thân
thể, và trong tâm trí nữa. Cẩn thận vào.
Nếu hàng xóm của bạn tới và bắt đầu buôn chuyện, bạn nghe rất
chăm chú. Nếu hàng xóm ném rác rưởi nào đó sang vườn của bạn,
bạn sẽ bắt đầu đánh nhau, nhưng nếu người đó ném rác rưởi nào
đó vào đầu bạn, bạn hoan nghênh nhiệt liệt. Bạn không thấy điều
đó: một khi ai đó đã được phép vứt rác rưởi vào đầu bạn, bạn sẽ
làm gì với nó? Chẳng chóng thì chầy nó sẽ đi qua mồm bạn và đi
vào đầu ai đó khác. Bạn không thể giữ nó ở bên trong được. Đó là lí
