Phật đã im lặng trong nhiều tháng, Mahavira đã im lặng trong mười
hai năm. Bất kì khi nào Jesus cảm thấy rằng ông ấy mệt mỏi, ông ấy
đều đi vào rừng và ông ấy sẽ nói với các đệ tử của mình, "Bỏ ta đấy.
Để ta một mình." Ông ấy sẽ trong im lặng trong bốn mươi ngày, và
thế rồi ông ấy sẽ quay lại. Và thế thì lời của ông ấy có giá trị với họ:
từng lời đều giống như kim cương.
Nếu bạn thực sự muốn rằng lời của mình phải có giá trị, thế thì học
im lặng. Giữ im lặng ngày một nhiều; thế thì một ngày nào đó bạn sẽ
biết chính ngữ là gì.
Bước thứ tư là: chính hạnh.
Phật nói: đức hạnh tới từ bên ngoài không phải là chính hạnh. Đức
hạnh tới từ bên trong mới là chính hạnh.
Mọi điều chúng ta nghĩ là đức hạnh thì không thực sự là đức hạnh
đâu. Đó chỉ là điều được xã hội huấn luyện thôi. Bạn đã được dạy
phải cư xử theo cách nào đó và bạn cư xử theo cách nào đó -
nhưng hành vi đó là hành vi của kẻ nô lệ. Nó không phải là hành vi
của người tự do, nó không bắt nguồn từ tự do. Và làm sao đức hạnh
lại có thể bắt nguồn từ việc nô lệ được?
Phật nói: Đức hạnh là có thể chỉ khi ông tự do toàn bộ, không ước
định nào. Không phải là bạn phải làm điều gì đó, không phải là đó là
nghĩa vụ của bạn, không phải là bạn phải tuân theo qui tắc nào đó;
nhưng mà bạn đã trở nên có ý thức, bạn đã trở nên nhận biết. Và từ
nhận biết đó bạn cư xử theo cách nào đó. Nhận biết là chính hạnh;
vô nhận biết là tà hạnh.
Bạn có thể chân thực. Bạn có thể không phải là tên trộm, và bạn có
thể không phải là người ngu bâu quanh vợ người khác, và bạn có
thể không phải là kẻ lừa dối, nhưng nếu đấy chỉ là vì xã hội đã áp
đặt những điều này lên bạn, thì bạn vẫn không phải là đức hạnh.
Bạn có thể là công dân tốt nhưng đức hạnh lại là điều lớn lao hơn:
nó không rẻ thế. Bạn có thể là tốt với xã hội; xã hội không muốn cái
gì nhiều hơn thế. Nếu bạn không tạo ra rắc rối nào - thế là đủ; nếu
bạn không tạo ra mối nguy hại nào - thế là đủ - bạn là công dân tốt.
Nhưng là đức hạnh còn ngụ ý cái gì đó nhiều hơn là công dân tốt.
Nó ngụ ý... người tốt; nó chẳng liên quan gì tới xã hội cả. Nó có cái
gì đó liên quan tới tính toàn vẹn bên trong của bạn.
