bao giờ hỏi các câu hỏi khác sao? - "Sao tôi đã làm điều gì đó sai
trong kiếp sống quá khứ?" Thế thì họ sẽ nói, "Thế thì lùi xa hơn nữa
anh đã làm điều gì đó sai"; nhưng điều đó cứ tiếp diễn mãi. Câu hỏi
là: tại sao, ngay chỗ đầu tiên, bạn đã làm sai trong kiếp sống đầu
tiên của mình? Không có lời giải thích - trừ phi bản thân Thượng đế
làm cho bạn vào tình huống bạn phải làm điều gì đó sai. Nhưng thế
thì Thượng đế là thủ phạm, bạn không phải là thủ phạm. Sao bạn
phải khổ? Để cho ngài khổ nếu ngài đã phạm phải sai lầm.
Những giải thích này là nỗ lực nghèo nàn để an ủi bản thân người
ta. Ai đó chết và bạn đau đớn, và bạn đau lắm, và bạn muốn ai đó
an ủi bạn, và ai đó tới an ủi bạn thật - bởi vì bất kì chỗ nào có cầu thì
đều có cung. Đó là luật kinh tế, nó áp dụng vào mọi nơi. Nếu bạn
kêu khóc, kẻ ngu si, xuẩn ngốc nào đó nhất định tới, và người đó sẽ
nói, "Đừng khóc nữa. Linh hồn là bất tử mà." Bây giờ, điều đó chẳng
tạo ra thay đổi gì. Vợ bạn đã chết, và bạn không thể làm tình với vợ
chết của mình được. Vấn đề có đó: bạn sẽ mất cô ấy. Linh hồn bất
tử không thể nấu cơm cho bạn ngày mai được. Và bạn phải chăm
nom con cái của mình; linh hồn bất từ không tới đâu.
Nhưng ai đó nói, "Linh hồn là bất tử"; nó cho một loại an ủi: "Vậy là
cô ấy không chết thực. Vậy là cô ấy phải ở đâu đó và có khả năng
gặp lại một ngày nào đó, ở đâu đó, và điều đó sẽ tốt." Và bạn bắt
đầu mơ, và điều đó an ủi. Nhưng giải thích này giống như thuốc an
thần, thuốc giảm đau, như rượu cồn; nó làm bạn ngây ngất.
Nếu ai đó đã chết và bạn đang đau đớn, tôi phải nói gì với bạn? Tôi
nói: đừng hỏi về lời giải thích. Nhìn vào nỗi đau này. Cái chết đã xảy
ra; quan sát nó. Nó làm bạn đau sâu sắc; quan sát nó, chú ý. Nhận
biết, lưu tâm về cuộc sống mong manh thế nào, mọi sự kết thúc thế
nào. Nhìn hiện tượng sống như luồng chảy, sự tồn tại tựa giấc mơ
tạm thời. Thấy, và không cố gắng giải thích, và không cố gắng trốn
thoát, và không cố gắng né tránh, và không cố gắng bận bịu ở đâu
đó khác. Nhìnxem : cái chết đã xảy ra, bạn đang buồn, nỗi buồn lớn
lao đang xảy ra cho bạn; nhìn vào trong nó. Và bằng quan sát và trở
nên nhận biết về nó, nhiều điều sẽ được lộ ra cho bạn. Buồn phiền,
buồn bã sẽ biến mất - và cùng với nó sẽ mất đi mọi gắn bó, bởi vì
bạn sẽ có khả năng thấy rằng tất cả mọi gắn bó đều đem tới buồn.
Không phải là cái chết của vợ bạn mà bạn buồn đâu. Không phải bởi
vì cái chết. Nếu như cô ấy là vợ của ai đó khác, thì đã không có vấn
đề gì cả. Cô ấy là vợ bạn. Vấn đề không phải là về cái chết mà bạn
