92
Phương pháp
Kỷ luật tích cực
Một số quy tắc cơ bản (để thời gian tạm lắng không trở
thành trừng phạt)
Không sử dụng cho trẻ quá nhỏ.
Trẻ sẽ sợ hãi khi bị tách khỏi người lớn, đặc biệt là cha mẹ,
cô giáo ở nhà trẻ (có khi chỉ cần dọa “nhốt” trong nhà tắm một mình trẻ đã rất sợ).
Nên sử dụng ngay sau khi trẻ có hành vi làm tổn thưởng bạn hoặc bản thân.
Trẻ sẽ hiểu rõ
hơn tại sao người lớn lại dùng “thời gian tạm lắng” (như một hệ quả lôgíc của hành vi tiêu
cực) đối với mình. Nếu có thể, nên cho trẻ các lựa chọn tích cực khác (ví dụ: dọn dẹp đồ
đạc do chính trẻ bày bừa, xin lỗi bạn...) hơn là “cách ly” trẻ hoàn toàn khỏi hoạt động đang
diễn ra trong lớp học hay ở nhà.
Thời gian tạm lắng không được mang tính chất nhục mạ trẻ,
làm cho trẻ thấy sợ hãi, bị làm
trò cười,… Nếu như vậy thì thời gian tạm lắng trở thành trừng phạt.
Thời gian tạm lắng không được dài hơn khoảng thời gian để trẻ bình tĩnh trở lại.
Khi trẻ đã
bình tĩnh lại rồi hãy giải thích hành vi nào là phù hợp, hành vi nào là không phù hợp hay
không thể chấp nhận được. Hãy giúp trẻ thấy rõ tại sao trẻ bị áp dụng “thời gian tạm lắng”,
nếu không trẻ sẽ có xu hướng lặp lại hành vi không mong muốn đó.
Không đe dọa.
Đừng nói với trẻ những lời đe dọa, ví dụ: “Nếu con làm thế nữa, con sẽ bị
phạt đứng vào góc phòng!”. Trẻ sẽ nhầm lẫn coi đây là hình phạt tiêu cực, trẻ sẽ có thái độ
không hợp tác và thời gian tạm lắng sẽ ít mang lại hiệu quả. Không sử dụng thời gian tạm
lắng như một sự trừng phạt.
Nếu trẻ rất lo lắng, bối rối hay khó chịu thì hãy giúp trẻ bình tĩnh lại một chút trước khi dùng thời gian
tạm lắng. Nếu bạn dùng thời gian tạm lắng một vài lần với trẻ mà không thấy thay đổi theo cách thức
mong muốn thì có thể do:
1. Trẻ còn quá nhỏ, chưa thấy được mục đích của việc bị tách khỏi bạn bè
2. Trẻ bị “miễn dịch” với việc“bị cách ly” nên không có tác dụng
3. Trẻ có vấn đề về thể chất như suy dinh dưỡng hay ác cảm với việc bị “bị cách ly”.
Lưu ý rằng khi người lớn tức giận, trẻ thường là “nạn nhân”. Nếu vậy bạn cũng cần thời gian tạm lắng
cho chính mình (xem chương 7). Cố gắng áp dụng thời gian tạm lắng với bản thân mình trước khi bạn
cảm thấy bực mình và nổi giận bởi vì khi tức giận bạn rất dễ bỏ qua 3 nguyên tắc cơ bản (liên quan,
tôn trọng và hợp lý).
