trước những thất bại của các cơ quan nhà nước trong việc đáp ứng các
mệnh lệnh của ông, và chắc hẳn sẽ phải đối mặt với các trở ngại lớn
khi nuôi dưỡng những cơ quan mạnh hơn và tiến đến công nghiệp hóa
nhanh. Có lẽ cũng giống như Tổng thống Getulio Vargas của Brazil
những năm 1930, nhiều thành tựu có thể đạt được nhưng cũng cần đến
những thỏa hiệp lớn song hành. Nếu Marcos là lãnh đạo của Hàn
Quốc, ngược lại, có thể ông sẽ chớp lấy nhiều cơ hội để cướp bóc các
cơ quan vì lợi ích riêng của mình và tiếp tục xây dựng nền tảng quyền
lực tập trung hóa mà Lý [Thừa Vãn] truyền lại. Một bộ máy quan liêu
và tiềm lực quân đội mạnh hơn cho thấy các trở ngại đối với chương
trình nghị sự hoàn toàn mang tính cướp bóc (đặc biệt khi đến mức độ
đe dọa đến sự minh bạch lãnh thổ đất nước và an ninh quốc gia), tuy
nhiên đồng thời Marcos người Hàn Quốc hẳn sẽ không cần phải tự
thay đổi để đáp ứng các thế lực địa phương (đã bị đánh bại dễ dàng
một thập niên trước đó). Vì việc phá hủy thể chế dễ dàng hơn xây
dựng, nên có thể suy đoán xa hơn rằng sự thất vọng của một Park
người Philippin sẽ lớn hơn rất nhiều so với một Marcos người Hàn
Quốc.
Trở lại thực tế lịch sử, cả cấu trúc luận và tác nhân luận đều cần
thiết để hiểu được các thành tựu phát triển của Tổng thống Park ở Hàn
Quốc và tình cảnh thất bại thảm hại của hành động cướp bóc của
Marcos ở Philippin.
Tôi cho rằng mẫu hình quan hệ nhà nước-xã
hội và các thể chế mà Tổng thống Park của Hàn Quốc thừa hưởng là
các yếu tố cần nhưng chưa đủ cho các thành tựu của ông. Ông trông
cậy vào các thể chế có trước ông và từ đó tạo ra - thông qua các nỗ lực
và tầm nhìn của chính ông - giai đoạn chuyển đổi kiệt xuất của nền
kinh tế chính trị Hàn Quốc. Ngược lại, các mục tiêu mà cá nhân ông
theo đuổi với sự nhiệt thành không ngừng nghỉ cũng có thể được xem
là những yếu tố cần nhưng chưa đủ trong thành công của ông. Không
có sự thừa hưởng những cấu trúc thuận lợi cho mục tiêu của ông, khó
