3.588 người chết ở Philippin. Rho, State Capability and Third World
Politics, 332-333.
De Dios, Philippine Policy-Making, 114. “Thân hữu” dùng để
chỉ những người có vị trí được chế độ hiện tại đặc biệt ưu đãi, bất kể
nguồn gốc của họ. Một “đầu sỏ” có thể không phải là thân hữu hiện tại
nhưng dù trong trường hợp nào anh ta hoặc cô ta cũng đã xác lập được
danh vọng tiền tài của mình nhờ những đặc ân từ trước. Dưới chế độ
Marcos, cả “đầu sỏ già” và “người mới” đều có được vị thế “thân hữu”
và được gọi chung là “đầu sỏ mới”. Theo lý luận gia trưởng của chế
độ, ham muốn chủ nghĩa tư bản thân hữu đã tồn tại ngay từ khi bắt
đầu, nhưng Marcos biết rằng mình phải tiến hành “những bước thăm
dò” và chờ những cơ hội xa hơn để bộc lộ chúng. Phỏng vấn, Adrian
Cristobal, ngày 19 tháng 6 năm 1989.
Để đảm bảo tính giản đơn, câu chuyện giả thuyết về người
này đã loại bỏ các câu hỏi về khả năng liệu một nhà dân tộc chủ nghĩa
mạnh mẽ như Park có nổi lên từ quân đội Philippin vốn không mấy
bận tâm đến mối đe dọa và cạnh tranh từ bên ngoài, và ít, nếu không
muốn nói là không hề có sự thù địch nào đối với cường quốc thực dân
cũ, hoặc liệu một người như Marcos có leo đến được vị trí cao nhất hệ
thống chính trị Hàn Quốc không. Có lẽ sẽ dễ hơn phần nào khi tưởng
tượng một chính trị gia tự tăng cường quyền lực cho mình như Marcos
có thể nổi lên từ các cấp bậc đại biểu quốc hội Hàn Quốc, nhưng đến
cuối những năm 1950 - sau thành công tập trung hóa hệ thống chính
trị của Lý - một chính trị gia như vậy có vẻ khó có khả năng đạt được
mức độ độc lập và nền tảng địa phương mạnh như Marcos đã có khi
ông thăng tiến lên các vị trí cao hơn.
Bản chất bổ trợ của cấu trúc và tác nhân trong hai trường hợp
này ít nhất có thể là do cách mà Park và Marcos bị định hình bởi bối
cảnh nơi họ vươn lên. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng có nhiều cá
nhân khác cũng có thể nổi lên từ cùng những hoàn cảnh như vậy. Ví
dụ, người ta có thể tưởng tượng các kết quả rất khác nhau, nếu Fidel
