Đức và chữ thập ngoặc như thường lệ, còn có một dải băng lạ mắt với chữ
cái “D” viết theo kiểu chữ Slavơ cổ. Điều đó có nghĩa là gì? Một cựu sĩ
quan Bạch vệ trong quân đội của Denikin chăng? Người đàn ông ấy trò
chuyện thân mật với các tù binh, hỏi han mọi thứ, tỏ vẻ thông cảm trên mặt,
viết vội vài điều gì đó, nói rằng để cải thiện tình trạng sinh hoạt cho các tù
nhân. Có lẽ, đó là một cách đặc biệt để thu thập các tin tức tình báo. Bọn
Đức không đơn giản đưa tên sĩ quan Bạch vệ này tới chỉ để tỏ ra thông cảm
với những người đồng hương của hắn. Bản thân tôi không được gặp người
này.
Nếu tình trạng của hầu hết tù nhân là tồi tệ cả về thể chất lẫn tinh thần
thì điều kiện sống của các tù nhân Do Thái còn tồi tệ hơn nhiều lần. Họ coi
như đã lãnh án tử. Tại trại Sychevka họ là mục tiêu của mọi loại hành hạ,
lăng nhục và tra tấn. Một phần trong số họ bị lùa xuống ở dưới những dãy
giường trong các căn phòng của bọn Polizei và Ukraina. Khi bị đưa từ trại
tù tới nhà giam của thị trấn, họ bị lột trần chỉ còn đồ lót, trong khi quần áo
của họ bị ném vào giữa đám đông tù nhân, và một cuộc chiến đáng xấu hổ
để giành giật mớ quần áo ấy diễn ra. Tôi đã tận mắt thấy những con người
đáng thương ấy bị dẫn tới nhà giam, đi chân trần và trên mình còn độc có
đồ lót. Đi phía trước đoàn người là hai cô gái trẻ, đang nép vào nhau – có lẽ
trước đây họ là những y tá Hồng quân. Bọn người thi hành có lẽ cũng
ngượng không dám lột quần áo và tước giầy của hai cô gái. Hay có thể vài
tên sĩ quan Đức còn chút lương tâm đã ra lệnh đó chăng?
Tại đây chúng tôi được nghe câu chuyện buồn về giờ phút cuối cùng
của Ban tham mưu Tập đoàn quân 39 của chúng tôi. Họ bị bao vây trong
một khoảnh rừng nhỏ hoàn toàn lọt trong tầm đạn cối của bọn Đức. Khu
rừng được phòng thủ bởi những xạ thủ súng máy, những người đã nghe hứa
là sẽ được sơ tán bằng máy bay (tất nhiên lời hứa này không được thực
hiện). Mỗi đêm đều có máy bay chở tới đạn dược, thức ăn và chuyển đi
những người bị thương nặng. Nhưng họ cũng chuyển đi hầu hết những chỉ
huy cao cấp. Chỉ huy trưởng Tập đoàn quân Maslennikov hứa rằng ông ta
