Đức của mụ. Và chuyện đó xảy ra trong khu vực có một rạp chiếu phim và
Nhà máy Tháng Mười Đỏ - phải chăng đó là nơi để ném bom?
Sau cơn hoảng loạn ngày 16 tháng Mười, nhà máy được sơ tán tới
Nizhnii Tagil. Tất nhiên, tôi không cùng đi với họ. Tại sao tôi lại ra đi trong
khi nghĩa vụ của tôi là phải chiến đấu với bọn phát xít? Tôi tới trụ sở dân
ủy, họ vẫn tiếp tục không tuyển tôi. Tôi đã gia nhập Đoàn Thanh niên
Komsomol. Do đã ở lại thành phố, tôi cần phải làm việc ở một nơi nào đó.
Tôi tới Trường Thương mại số 60, nằm trên Quảng trường Kaluga (hiện là
Quảng trường Oktiabr'skaia). Tại đó chúng tôi chế tạo mìn, ít nhất cũng
đóng góp được chút gì cho mặt trận. Rồi họ đưa chúng tôi đi kiếm củi đốt
cho Maskva. Tôi tới quận Sasovo thuộc quân khu Riazan. Khi từ đó trở về,
cuối cùng tôi cũng thuyết phục được cho họ chuyển mình vào đơn vị pháo
phòng không gần Maskva. Đó là Trung đoàn phòng không 50, được bố trí
tại ga Bulatnikovo. Đầu tiên tôi giữ nhiệm vụ quan trắc đo cao. Nhiệm vụ
này yêu cầu phải để một mắt theo dõi mục tiêu cần ngắm, rồi chuyển tọa độ
cho PUAZO (thiết bị điều khiển bắn), và rồi chuyển tới khẩu pháo. Kế đó
tôi được chuyển tới làm việc với PUAZO. Chúng tôi sử dụng loại pháo
76mm.
A.D. Tinh thần tại trận tuyến hậu phương như thế nào, đặc biệt trong
thời kỳ đầu chiến tranh, khi quân ta đang rút lui?
Trong cơn hoảng loạn, người ta đốt sách của Lenin và Stalin trong sân
nhà họ. Tôi có một bộ sưu tập tác phẩm của Lenin xuất bản năm ‘24. Tôi đã
không đốt hay vứt đi một quyển sách nào. Nhưng tình trạng hoảng loạn thật
kinh khủng. Ngày 17 hay 18 tháng Mười tôi đã được thấy người ta chở
hàng bao đường và kẹo trên xe trượt qua cầu như thế nào. Toàn bộ Nhà
máy Tháng Mười Đỏ đã bị cướp phá. Chúng tôi đi tới Kaluzhskaia Zastava,
và thậm chí còn đi xa hơn, ném đá vào những xe ôtô chở các vị tai to mặt
lớn đang bỏ trốn. Chúng tôi rất căm phẫn khi thấy bọn họ đang rời bỏ
Maskva. Có lẽ như thế là vô pháp luật, nhưng đó là những gì chúng tôi đã
làm. Cho tới đầu năm ’42 ta rất hiếm khi bắt gặp người đi ngoài phố ở
Maskva. Maskva trở nên hoàn toàn vắng vẻ.
