đồng chí chính uỷ.” Tôi có thấy xác viên chính uỷ ấy. Anh ta nằm úp mặt
xuống đất cùng mấy xác chết khác và nổi bật giữa đám xác ấy bởi những
nút mạ vàng đính trên thắt lưng áo khoác quân phục của mình.
Trong ngày hôm đó, sau trận đánh, chỉ còn đám bộ binh là tiếp tục
truy kích quân Phần Lan, khẩu đội pháo của chúng tôi đóng lại đấy một
thời gian nữa. Lần đầu tiên chúng tôi qua đêm ngay dưới bầu trời rộng lớn,
giữa màn sương, ngồi quanh đống lửa bởi các hầm trú ẩn đều chứa đầy
thương binh. Điều đó nghĩa là trạm quân y cũng đã quá tải. Khó mà ngủ
được khi đang ngồi quanh đống lửa giữa sương giá. Bạn bị cháy bỏng trước
mặt, nhưng lưng bạn lại lạnh cóng. Trong lúc ngủ gà ngủ gật bạn chúi
người về trước và thế là quần áo sẽ bắt lửa. Thật là một cuộc chiến tranh
đáng nguyền rủa.
Chúng tôi bắt đầu triển khai tấn công. Khi rút lui, quân Phần Lan đánh
trả rất ác, đốt bỏ tất cả nhà cửa, gài mìn lại khắp mọi nơi. Trong một lần
tháo chạy vội vã chúng thậm chí còn đốt bỏ cả chuồng trại còn nguyên gia
súc bên trong. Chúng giết chết lũ chó không muốn rời bỏ những căn nhà
đang cháy của mình. Chúng đặt mìn bên cạnh các lối mòn mà chúng sử
dụng để rút lui. Khi con đường đó được sử dụng làm tuyến giao thông cho
ôtô và xe tăng thì mìn phát nổ. Các đơn vị trượt tuyết trang bị nhẹ với
những khẩu súng cối kéo trên những xe trượt gọn nhẹ, liên tục tấn công
chúng tôi. Họ dựa vào rừng rậm và bất cứ chướng ngại vật tự nhiên nào, ví
dụ như các mỏm đá granite mà ở đây rất thường gặp. Họ nã súng máy từ
những vị trí được che chắn và gây thương vong rất nhiều cho các đội tiên
phong của chúng tôi. Nhưng khi chúng tôi đem được pháo tới và bắt đầu nã
đạn thì họ lập tức thay đổi vị trí, mò sang hai bên sườn, và tất cả mọi
chuyện lặp lại từ đầu. Rồi họ bất ngờ biến mất để tiếp tục rình đánh chúng
tôi cũng trên con đường đó nhưng tại một vị trí thuận lợi khác.
