động của nó quá lớn khiến không có chương trình nào thành công. Có một cuộc
suy thoái trong thời kỳ Đại khủng hoảng vào năm 1938, và khi Thế chiến thứ 2
bắt đầu tại châu Âu năm 1939, không có chút ánh sáng nào le lói ở cuối đường
hầm kinh tế. Thất nghiệp vẫn ở mức trên 20%. Thế chiến thứ 2 đã giúp ngăn chặn
cuộc Đại khủng hoảng, nếu không có chiến tranh cuộc khủng hoảng có thể còn
kéo dài hơn, đủ để nói lên lời cuối cùng cho sự kết thúc của chủ nghĩa tư bản tại
Hoa Kỳ.
Với việc phong trào Nazi (từ rút gọn của hai chữ National Socialism - Chủ
nghĩa Quốc gia Xã hội ) chiếm lĩnh lục địa châu Âu, chỉ còn có hai quốc gia tư
bản còn lại là Anh Quốc và Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ, và người Anh sẵn sàng
bầu cho một chính phủ xã hội ngay khi chiến tranh kết thúc. Vào thập kỷ 1950,
tất cả những nước thuộc thế giới thứ ba đều tin tưởng vào mô hình phát triển
cộng sản chủ nghĩa. Liên bang Xô Viết đã áp dụng nó để trở thành một siêu
cường trong một thời gian rất ngắn. Lịch sử đã có thể viết một tấm bia mộ cho
chủ nghĩa tư bản vào thập kỷ 1930 và 1940 nếu những biến cố xảy ra hơi khác đi
một chút.
Lịch sử dạy ta một bài học đơn giản. Quả lắc có thể đánh quá xa ở bất cứ chiều
nào. Cạnh tranh và hợp tác phải được duy trì cân bằng.
