Chính phủ thấy rằng nguồn thu thuế giảm do thu nhập và lợi nhuận giảm.
Trong khi chi phí mua hàng hóa và dịch vụ cũng giảm nhưng về mặt chính trị,
các nghĩa vụ khác như tiền bảo hiểm xã hội cho người già và lương công nhân rất
khó giảm. Điều này buộc chính phủ phải cắt giảm chi phí mua hàng hóa và dịch
vụ từ khu vực tư nhân để tránh ảnh hưởng chính trị nếu cắt giảm thêm nữa (tiền
bảo hiểm xã hội và lương).
Cá nhân cũng hoãn việc mua sắm và lo trả nợ. Doanh nghiệp giảm tồn kho và
lo trả nợ. Chính phủ giảm chi tiêu và lo trả nợ. Giảm phát và tăng trưởng kinh tế
không đi đôi với nhau trong kinh tế hiện đại. Trong thời kỳ Đại khủng hoảng của
những năm 1930, một chu kỳ lẩn quẩn xuất hiện khi giá giảm dẫn đến giảm GDP
và giảm GDP lại đưa đến giá giảm.
Ngăn chặn giảm phát không dễ. Trong những năm 1930, nhiều biện pháp đã
được thử nghiệm (giá bán tối thiểu, trợ giá của chính phủ) và tất cả đều thất bại.
Cũng giống như các loại bệnh tật, chính sách tốt nhất là phòng ngừa. Việc chữa
trị không đơn giản một khi đã mắc bệnh.
Qui luật thứ 5 : Con người đã khám phá ra cách hoạt động thành công
trong nền kinh tế tư bản chủ nghĩa đang trong thời kỳ lạm phát nhẹ nhưng
lại không biết hoạt động thế nào ngay trong tình trạng có giảm phát nhẹ.
Nếu được chọn lựa giữa cùng tỷ lệ lạm phát và giảm phát, bất cứ lúc nào
cũng nên chọn lạm phát.
Phòng ngừa đưa chúng ta trở lại trường hợp Nhật Bản. Do qui mô lớn của nền
kinh tế, Nhật Bản là yếu tố quyết định. Nếu Nhật Bản không thể phục hồi nhanh
chóng nền kinh tế, giảm phát là một nguy cơ thật sự, không phải là một sự kiện
có xác suất thấp. Hệ thống kinh tế của chúng ta đã trở nên phụ thuộc lẫn nhau.
Trong năm 1964, một người bạn và tôi đã viết một chương của Báo cáo kinh tế
của Tổng thống dự báo về hoạt động kinh tế trong năm 1965. Chúng tôi không đề
cập gì đến phần còn lại của thế giới. Cũng chẳng sao. Trong năm 1999, cũng
cùng chương ấy, chúng tôi đã nói nhiều về những sự kiện của thế giới còn lại. Sự
thất bại trong việc đưa ra những thay đổi cần thiết ở khu vực nào đó trên thế giới
sẽ phá hủy thành công kinh tế ở nhiều khu vực khác trên thế giới. Chìa khoá của
chính sách kinh tế đưa đến thành công cho nền kinh tế Hoa Kỳ trong thời kỳ đầu
của thiên niên kỷ thứ 2 nằm ở Nhật Bản – không phải tại Hoa Kỳ.
Kết luận
