4. Để đối thủ tài năng cũng phải nghi
ngờ khả năng của bản thân
Đôi khi tôi thích chơi mạt chược với bạn bè. Trò chơi mạt chược này
rất hay. Thông qua chơi mạt chược có thể đoán được bản tính của một
người nào đó mà khó có thể hiểu rõ qua hành động việc làm thường ngày.
Ai cũng để ý thấy, người chơi mạt chược nào hễ thua là thua một hồi. Anh
ta hết sức bảo thủ với "vai" này, một mực tranh giành đạt được "đỉnh cao"
của "vai" đó, từ đó đã thua lại càng thua, không thể nào vực lại được.
Hiện tượng này trong tâm lý học gọi là "Hiện tượng thoái hóa". Nếu
không thỏa mãn được ý muốn của mình là bị dày vò, bứt rứt, tỏ ra có
khuynh hướng cố chấp giống như trẻ con, cố làm tiếp. Kết quả là tình trạng
ngày càng xấu đi, cho tới khi chẳng còn gì. Một ví dụ khác càng cho ta kết
quả rõ hơn. Đầu tiên ta cho bọn trẻ một số đầu đề toán đòi hỏi phải vận
dụng trí óc nhưng còn tương đối dễ; sau đó cho chúng làm một số đầu đề
khó hơn một chút, đồng thời đánh vào tâm lý chúng "Không làm được
hả?", tìm cách hạ thấp chúng.
Sau đó lại cho chúng đầu đề kiểm tra như dạng ban đầu, kết quả thể
hiện, cùng một đầu đề dễ giống nhau, thành tích chung lần này rõ ràng
giảm sút đi nhiều. Điều này đủ chứng minh rằng, khi người ta ở vào trạng
thái tâm lý bất an, thì sẽ nảy sinh hiện tượng thoái hóa năng lực nhất thời.
Ở nhiều công ty lớn có không ít nhân viên quản lý lợi dụng khiếm khuyết
tâm lý vốn có này của con người để hạ thấp người khác, xác định vị trí nổi
trội của bản thân. Đối với những cấp dưới có khả năng thay chân mình, đối
với những thuộc hạ ngấm ngầm uy hiếp địa vị của mình, họ thường luôn
phân cho thuộc hạ những công tác nhàm chán không thể phát huy năng lực
của mình. Còn cấp dưới được nhận "vinh hạnh" này khởi đầu còn nghe tại
sao lại giao cho mình làm việc này, vừa làm vừa chán nản. Sau một thời
