Masa không biết rằng đấy không hẳn là cái buồn, mà là một cảm giác
chưa có tên gọi đích xác: cái cảm giác lòng ta se lại trước một tương lai
chưa biết rõ, trước vẻ đẹp giản dị của đất, của nước, của những đêm sâu
thăm thẳm và tiếng lá liễu rì rào bên sông.
Masa vẫn không tài nào ngủ được. Cô mặc áo vào và lên boong tàu.
Sương đêm phủ đầy mọi vật: từ tay vịn cầu thang, lan can tàu có chấn song
sắt đến ghế dài và những chiếc ghế mây.
Có tiếng nói chuyện lầm rầm từ khoang lái đằng sau vọng tới. Một anh
chàng thuỷ thủ trẻ đang kể chuyện...
- Tớ mới bảo ông lão thế này: "Bố già ơi, bố để lại một tí cho con hút
nhờ với chứ". Ông lão bèn đưa mẩu thuốc còn lại cho tớ. Tớ nuốt một hơi
rồi lại nói với cụ: "Này bố già, vậy chứ ban đêm bố làm gì ở ngoài đồng
thế?" "Lão canh bình minh", ông lão trả lời vậy rồi cười phá lên. "Có thể đó
là buổi bình minh cuối cùng lão được chứng kiến ở trên đời. Điều này chú
không hiểu nổi đâu, chú còn trẻ lắm!"
Đám thuỷ thủ im không nói nữa. Chim họa mi lại cất cao tiếng hót trong
những rặng cây.
Masa tì tay lên thành cầu. Xa xa trong tăm tối những con gà trống đã cất
tiếng gáy. Ở đằng kia, phía sau màn sương mù, chắc hẳn là một làng quê.
"Gà gáy canh một hay canh hai đấy nhỉ?" Masa suy nghĩ mà cũng
không biết được gà gáy lần thứ nhất và lần thứ hai là mấy giờ. Cô đã đọc
hàng chục cuốn sách nói về điều đó, nhưng cô đã quên mất cả rồi.
Bà của Masa, vợ goá một thuyền trưởng chuyên chạy đường sông đã
thuyết phục Masa nên đi tàu thuỷ. Masa hài lòng là đã nghe lời khuyên của
bà. Sau khi đi theo sông Nêva với dòng nước xanh thẳm gần ngả sang màu
đen, con tàu đã xuyên qua hồ Lagoda, và Masa lần đầu tiên đã nhìn thấy
