Nhưng ông có hiểu biết được toàn bộ ý nghĩa của tờ biên bản của
ngài thư ký và tủ tài liệu thôn chứ? Ông có biết rằng nếu ngài thư ký
truy hỏi ông thì việc đó có ý nghĩa gì không? Có thể, thậm chí bản
thân ngài thư ký cũng không biết được. Ông ấy ngồi đây bình thản
làm công việc của mình vì sự quy củ như ông ấy đã nói. Nhưng ông
nên biết rằng, Klamm đã bổ nhiệm ông ấy, ông ấy làm việc thay mặt
Klamm, và cái mà ông ấy làm đều đã được Klamm chuẩn y trước,
mặc dù có thể không bao giờ những việc đó đến tay Klamm. Ngài
thư ký làm sao có thể được sự chuẩn y của Klamm nếu tinh thần của
Klamm không ngự trị? Đừng cho là tôi nói như thế để lấy lòng ngài
thư ký một cách lộ liễu, việc đó đơn giản là ngài thư ký không tha
thứ nhưng mà tôi đâu có nói về cá nhân ngài thư ký, tôi nói là
những lúc ngài có được sự chuẩn y của Klamm, như lúc này đây, thì
ngài không khác gì một thứ cụ trong tay của Klamm và vô phúc cho
ai không làm theo ngài.
K. không sợ sự đe đọa của bà chủ quán, chàng chán ngấy những
niềm hy vọng mà bà ta định làm cho chàng mắc bẫy. Klamm ở xa.
Có một lần bà chủ quán ví Klamm như con chim đại bàng, lúc đó K.
cảm thấy chuyện đó nực cười, nhưng bây giờ thì không. Chàng nghĩ
đến một nơi xa, nghĩ đến một cái tổ không thể đến gần được và sự
câm lặng của nó mà có lẽ chỉ một mình tiếng kêu của đại bàng mới
phá tan được, tiếng kêu đó K. chưa từng nghe. Chàng nghĩ đến cái
nhìn ngạo mạn và không nắm bắt được của nó, đến những vòng
tròn vô hình ở trên cao được vẽ theo những đạo luật không thể hiểu
nổi: Thảy những điều này đều cùng thể hiện đặc điểm của Klamm
và đại bàng. Nhưng chắc chắn tờ biên bản không có gì liên quan đến
những việc đó, Momus giờ đây đang bẻ chiếc bánh hình cái vòng có
rắc muối để ăn cùng với bia, làm muối và hạt thì là phủ đầy lên các
tờ giấy.
- Chúc ngủ ngon, - K. nói. - Tôi kinh tởm tất cả các cuộc thẩm
vấn.
