Nếu chúng ta thực sự nhận biết rằng chỉ có năm mớ uẩn và những yếu tố tứ
đại kết hợp lại thành cái mà ta gọi là một ‘con người’, nếu chúng ta thực sự nhìn
thấy rõ ràng chúng chỉ là vậy, thì dù ai nói gì chúng ta cũng không còn chấp. Ai
có trách mắng hay sỉ nhục ta, cũng chẳng sao. Chỉ có người thế gian chưa hiểu rõ
sự thật về ‘con người’ của mình, nên họ còn chấp, còn tức giận, còn chiến đấu.
Dù họ có tỏ ra nhường nhịn thì đó chỉ là do tình cảnh nào đó, nhưng trong lòng
vẫn nghiến răng kiềm chế, chứ không phải do trí tuệ hiểu biết mà không chấp.
Những ai hiểu rõ được giáo pháp (sự thật) này về cái ‘ta’, họ sẽ không còn
chấp nê hay sân si gì với những khó khổ. Họ không cần phải giải quyết những
vấn đề khó chịu khó khổ đó. Họ tự mình giải tỏa. Tại sao thế gian này là một nơi
khó khổ như vậy? Đó là tại chúng ta cứ muốn chạy theo những thói tâm (tập khí)
và khuynh hướng (gông cùm) trong tâm mình và muốn mọi thứ theo ý mình.
Chúng ta có vô vàn những ý nghĩ và ý tưởng muốn mọi người và mọi cảnh phải
như này, như nọ. Nhưng mọi thứ không thể theo ý chúng ta, mọi thứ xảy ra theo
đường lối riêng và tự nhiên của nó. Do vậy, chúng ta bị hụt hẫng, bị phiền não và
bị bất mãn bởi mọi sự ở trên đời.
Vợ chồng không được yên vì họ cảm thấy bị phiền não và mệt mỏi với con
cái của mình. Vợ chồng cũng thấy phiền não và chán chường với nhau. Họ bị
phiền não bởi chó và mèo. Họ bị phiền não bởi công việc làm ăn. Họ bị phiền não
bởi bạn bè và hàng xóm. Cảm giác bị phiền não, sợ sệt và bất an luôn luôn có
mặt. Và do vậy họ bị khổ.
Vậy chúng ta phải sống ở đâu? Nếu bạn muốn mọi người ai cũng ăn nói và
cư xử hiền hòa với bạn, tìm đâu ra cái nơi có được điều đó? Nếu bạn cứ có thái
độ và ý muốn như vậy thì bạn chỉ là cái xác chết đang sống mà thôi, bạn sẽ luôn
bị khổ đau và phiền não. Nếu sống mà phụ thuộc vào việc mọi người phải cứ xử
hiền hòa với ta, liệu ta có thực sự hạnh phúc không? (Làm gì có điều lý tưởng đó,
và nếu cứ phụ thuộc vào điều đó thì mới hạnh phúc, thì đó chỉ là điều điên rồ và
không tưởng. Bạn không thể bắt thế gian và vạn vật nhảy múa theo ý của mình).
Chỉ nói riêng vợ chồng, trong một ngày nói chuyện cũng đã ít nhiều bất đồng.
Nếu bạn muốn rằng mình chỉ hạnh phúc nếu không ai bất đồng với bạn, tìm đâu
ra nơi nào trên trái đất này được như vậy cho bạn. Bạn chỉ là xác chết đang sống.
Bởi vì, hiện thực là chúng ta gặp những thứ khó khổ hàng ngày, không thể tránh
được. (Thế gian không phải là của riêng bạn). Chúng ta muốn có hạnh phúc,
