đó là loại hạnh phúc có được và tùy thuộc từ những thứ từ bên ngoài. (Đó là loại
hạnh phúc vì làm được, vì có được, vì đạt được). Đó không phải là loại hạnh
phúc có được từ sự buông bỏ, sự tự do, giải thoát. Đó không phải là thứ hạnh
phúc không phụ thuộc vào những thứ bên ngoài. Để có hạnh phúc trần tục, chúng
ta phải phụ thuộc vào những thứ gì? Chúng ta cần có của cải, tài sản, tiền bạc,
khoái lạc, danh phận, chức tước... Chúng ta dựa vào tất cả những thứ đó, giống
như dựa vào một gốc cây già mục. Sau một thời gian dựa vào nó, đến lúc nó gãy
đổ, và chúng ta sụp đổ theo nó. Đó là loại hạnh phúc thế tục. Nhưng Phật muốn
chúng ta hiểu biết rõ về nó. Chúng ta sống giữa những thứ hạnh phúc đó, chúng
ta cần hiểu rõ, ý thức rõ, và tỉnh giác rõ về chúng.
Chất độc chỉ độc đối với những ai nuốt vào. Nếu không, dù nó là loại độc
đến đâu cũng không gây độc hại cho chúng ta, không nguy hại cho người biết về
nó và không nuốt phải nó.
Người tạo ra chất độc cảm thấy nó tốt—nhưng tốt theo cách xấu ác. Để bán
chất độc đó, ông ta quảng cáo nó: “Hợp chất này thực sự rất tốt! Nếu ta cho chuột
ăn, chắc chắn chuột chết ngay. Cho chó ăn, chó chết ngay. Nó có thể giết bất cứ
con gì. Gà, vịt, và cả người luôn! Do vậy, sản phẩm này của tôi là rất tốt! Mại dô,
mại dô!”.
“Tốt hả, vậy sao ông không uống đi?” “Không, ngộ không dùng nó”
“Tại sao không?”
“Nó tốt để giết vật và người. Không phải tốt cho ngộ” Cái ‘tốt’ nằm ngoài
Giáo Pháp cũng giống như kiểu đó, chỉ tốt đến mức đó mà thôi. Người quảng cáo
thuốc độc là hảo hạng thì chẳng bao giờ nếm nó. Ông ta nói về một thứ rất tốt,
nhưng biết rõ nó sát sinh, và ông ta thích làm cái nghề nghiệp đó. Rất nhiều thứ
người ta gọi là tốt. (Nhưng chẳng thứ gì là tốt hoàn toàn). Chỉ có Giáo Pháp của
Phật là hoàn toàn tốt và vô hại. Giáo Pháp được giảng bày một cách rõ ràng, đầy
đủ lý thực và lẽ thực. Nhưng, khi người ta gặp gỡ Giáo Pháp và muốn hiểu biết
nó, họ thường gặp phải khó khăn, bởi do họ vẫn còn dính vào cái ‘ta’, vẫn còn
chấp ngã. Nhưng nếu chúng ta biết cách dẹp bỏ tất cả những quan niệm về cái
‘ta’ (dẹp bỏ tất cả thân kiến, ngã kiến), thì chúng ta không còn mang những gánh
nặng tham, sân, si trong cuộc sống của chúng ta.
