Do vậy tất cả quý vị, những Phật tử tại gia và xuất gia đến viếng thăm hôm
nay, xin hãy xem xét giáo lý này. Tự hỏi bản thân mình: ''Tôi là ai? Tại sao tôi có
mặt ở đây?'' Nhiều người không biết. Họ muốn được hạnh phúc nhưng khổ không
bao giờ hết. Giàu hay nghèo, già hay trẻ đều bị khổ như nhau. Tất cả chỉ là khổ.
Và tại sao? Bởi họ không có trí tuệ. Người nghèo thì bất hạnh bởi họ thiếu thốn,
nghèo khó, và kẻ giàu thì bất hạnh bởi họ có quá nhiều thứ phải lo lắng, sợ mất.
Ngày trước, khi còn là một sa-di trẻ, tôi đã thuyết giảng một bài Giáo Pháp.
Tôi nói về niềm hạnh phúc khi có tài sản và của cải, có nhiều người phục dịch và
vân vân... Một trăm người làm đàn ông, một trăm người ở phụ nữ, một trăm con
voi, một trăm con bò, một trăm con trâu...và một trăm mọi thứ! Những Phật tử tại
gia liền phấn khởi đồng tình. Nhưng, bạn hãy tưởng tượng làm sao mà coi ngó,
canh chừng một trăm con trâu? Hay một trăm con bò, hay một trăm người ăn kẻ ở
vừa nam vừa nữ? Bạn có thể tưởng tượng làm sao bạn có thể coi ngó và canh
chừng đó người, vật và của cải...? Nghe tức cười quá phải không? Người ta chẳng
ai xem xét mặt trái của vấn đề. Họ có dục vọng tham muốn sở hữu mọi thứ...
muốn có bò, có trâu, có người làm kẻ ở... hàng trăm cho mỗi loại. Nhưng tôi nói
rằng năm mươi con bò là quá nhiều. Chỉ cần quấn dây dừa (thừng) để cột những
con gia súc đó là đã quá sức rồi! Nhưng mọi người chẳng ai để ý đến những việc
đó, không để ý đến sự khó khổ khi có nhiều của cải và tài sản để chăm lo, coi
ngó. Họ chỉ nghĩ đến sự khoái trá với cái sự có được nhiều của cải giàu có mà
thôi. Họ không xem xét những rắc rối và lo toan một khi có nhiều của cải như
vậy.
Nếu chúng ta không có hiểu biết trí tuệ thì mọi thứ chung quanh ta đều là
nguồn khổ. Nếu chúng ta khôn trí thì mọi thứ có thể dẫn dắt ta thoát khỏi khổ.
Mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và tâm... Không hẳn mắt chỉ là tốt, quý vị biết đó. Nếu
đang có tâm trạng khó chịu mà nhìn thấy người khác (hoặc thứ mình không ưa)
cũng có thể làm mình sân giận hoặc mất ăn mất ngủ. Hoặc có thể tâm đang tham
dục nhìn cũng có thể sinh lòng yêu thương luyến ái. Yêu thương cũng là khổ.
Yêu ái mà không lấy được, không có được người đó rồi lại khổ thêm vì muốn mà
không được. Yêu và ghét đều là khổ, vì đều là dục vọng. Muốn có là khổ, muốn
không có cũng là khổ. Muốn có được thứ gì là khổ, ngay cả khi có được thứ đó
thì cũng là khổ, vì sợ mất nó, vì lo lắng cho nó, vì phải giữ gìn nó. Tính đi tính lại
rốt cuộc chỉ toàn khổ. Làm sao sống cho bớt khổ? Cho dù bạn có nhà cao cửa
