vậy? Bởi khi sư phụ còn sống mọi người đều ỷ y, tự mãn và quên mất bản thân
mình; giống như con cái dù đã lớn tuổi vẫn luôn còn dựa vào cha mẹ theo thói
tâm từ thuở nhỏ. Khi sư thầy còn sống các học trò không thực sự nỗ lực hết mình
để tu học và tu tập. Cũng giống như trong các gia đình, con cái dù đã lớn khôn
cũng cứ dựa vào cha mẹ, để cha mẹ lo hết khi cha mẹ còn sống. Con cái chỉ dựa
vào cha mẹ và chẳng biết tự lo tự lập hoàn toàn. Đến khi cha mẹ chết, họ trở
thành kẻ khổ, thậm chí nghèo đói. Chỗ tăng đoàn cũng vậy. Khi sư thầy sư phụ
chết đi, các tăng sĩ thường lộn xộn, chia rẽ thành từng nhóm khác nhau và cùng
kéo nhau tụt dốc; gần như thời nào cũng vậy.
Tại sao vậy? Bởi thời thầy còn sống họ đã quên bản thân mình. Sống dựa
theo công đức của sư thầy mọi thứ đều êm xuôi. Khi sư thầy sư phụ chết đi, các
đệ tử thường chia rẽ theo đường hướng của mỗi người. Những quan điểm, ý kiến
của họ chỏi nhau. Kẻ nghĩ sai, người nghĩ đúng. Người nghĩ sai sống một nơi, kẻ
nghĩ đúng tu một nơi. Người thấy không thích đồng đạo thì chia tay đi tìm chỗ tu
mới và bắt đầu liên kết với những nhóm tu sĩ riêng của họ. Chuyện là vậy đó.
Hiện tại cũng như vậy. Điều này là bởi chúng ta đang sai sót. Khi thầy còn sống,
chúng ta vẫn còn sai sót khiếm khuyết, vẫn đang sống một cách thiếu tự chủ,
thiếu chú tâm chánh niệm. Chúng ta vẫn chưa thực thụ nhận những chuẩn mực tu
tập mà sư thầy đã dạy, chưa thực thiết lập những chuẩn mực tu hành trong tâm và
trái tim mình.
Ngay cả thời Phật còn sống cũng xảy ra như vậy, nhớ kinh điển đã chép lại
ra sao? Có một Tỳ kheo già, tên là gì quên mất...? À, đó là Tỳ kheo Subhadda!
Khi ngài Đại-ka-diếp (Mahā Kassapa) từ Pāvā trở về nơi Phật ở, chưa về tới nơi,
nhưng ngài hỏi một Tỳ kheo khi còn trên đường: ''Đức Phật có khỏe không?''. Tỳ
kheo đó trả lời: ''Phật đã bát-Niết-bàn cách đây bảy ngày rồi''.
Nhiều tu sĩ lúc đó vẫn chưa giác ngộ nên rất sầu não, khóc lóc, than buồn.
Những người đã chứng ngộ Giáo Pháp thì tự nghĩ rằng: ''À, thì Phật đã qua đời.
Phật đã đi hết chuyến đi''. Nhưng một số người còn dày đặc những ô nhiễm trong
tâm, ví dụ như ông Subhadda lúc đó, thì nói:
''Làm gì các huynh các đệ phải khóc? Phật đã qua đời. Điều đó là tốt! Giờ
chúng ta có thể sống thoải mái. Khi Phật còn sống, ngài luôn kiềm chế chúng ta
bằng đủ thứ nghi luật, chúng ta không thể làm gì hay nói gì. Giờ Phật đã qua đời,
