sự chấm dứt khổ đó. Đây là đường lối (đạo) giải thoát của những bậc giác ngộ.
Nếu chúng ta không đi đường này, thì chẳng có đường nào để thoát.
Nếu ta biết về khổ, ta sẽ nhìn thấy nó trong mọi sự trải nghiệm của ta. Nhiều
người cảm thấy họ thực sự không bị khổ gì nhiều, nên họ chẳng quan tâm. Đó chỉ
là một cách nhìn nhận. Thực ra khổ là bao trùm, khổ ở khắp nơi. Mục đích tu tập
của Phật giáo là đi đến giải thoát chúng ta khỏi mọi sự khổ và bất toại nguyện có
mặt trong mọi trải nghiệm. Cách như thế nào? Khi khổ khởi sinh, ta điều tra
nguyên nhân khởi sinh của khổ. Sau khi đã biết, ta có thể tu tập cách để loại bỏ
những nguyên nhân đó. Rồi khi chúng ta đi hết con đường, khổ không còn khởi
sinh nữa. Theo Phật giáo, đây chính là lối thoát. Đây là đạo Phật.
Làm ngược lại với thói tâm của mình thường tạo ra khổ. Lẽ thường chúng ta
sợ khổ, và có điều gì làm chúng ta khổ thì chúng ta không muốn làm. Chúng ta
chỉ thích muốn những thứ trong có vẻ tốt và đẹp, và chúng ta coi những thứ dính
líu đến khổ là xấu và xui. Nhưng thực ra không phải như vậy. Nếu có khổ trong
tâm thì đó là nguyên nhân để ta nghĩ cách thoát ra khỏi nó. Nó làm ta suy xét,
quán chiếu. Ta phải chú tâm vào điều tra để tìm hiểu điều gì đang xảy ra, cố tìm
ra những nhân và quả của chúng.
Người sống sướng không tu tập trí tuệ. Họ ngủ quên trong sung sướng.
Giống như một con chó đã ăn no nê, sau đó nó chẳng muốn làm gì nữa. Nó có thể
ngủ cả ngày. Nó không thèm thức sủa khi có kẻ gian vô nhà—quá no và quá mệt.
Nhưng nếu chỉ cho nó ăn ít thôi, thì nó sẽ không no nê ngủ vùi, nó sẽ luôn thức
và tỉnh giác. Nếu có ai vào nó sẽ chồm lên và sủa vang. Chúng ta đều biết nó như
vậy.
Con người dính kẹt và bị cầm tù trong thế giới khoái lạc vật chất. Cho nên
dù no đủ, chúng ta vẫn luôn sống trong sự hoài nghi, lo toan, lo lắng và đôi lúc
quẫn trí. Có điều gì đó chúng ta cần giải tỏa. Theo đạo tu dưỡng tâm linh, chúng
ta nên từ bỏ bớt về thân, từ bỏ cái ‘ta’ của mình. Chúng ta có thể quyết định dùng
cuộc sống này để theo đuổi sự giải thoát.
Nếu chúng ta nói về những pháp vi tế vi diệu, nhiều người sẽ hoảng sợ. Họ
không dám thử vào nó. Ngay cả chỉ nói “Không làm điều xấu ác” mà họ cũng
không làm theo. Do vậy tôi đã tìm mọi cách để vượt qua điều đó, và một điều tôi
vẫn thường nói là—khi sống trên đời này, chúng ta sống như chim trong lồng. Dù
chúng ta có đang sướng hay khổ, vui hay buồn, đang khóc hay đang ca hát...thì
