Trong đạo Phật, khi chúng ta đã thọ giới và thụ nhận cuộc sống sa-môn,
chúng ta phải chỉnh trang lại bề ngoài của mình cho đúng với người diện mạo của
người sa-môn xuất gia: chúng ta cạo đầu, cắt móng tay và mặc áo cà-sa nâu sòng
của một Tỳ kheo
- đó là màu sắc đặc điểm của những bậc Thánh Nhân, Đức
Phật và những vị A-la-hán. Chúng ta mang ơn Đức Phật lịch sử vì những nền
tảng thiện lành mà Phật đã thiết lập và truyền thừa lại cho chúng ta, giúp chúng ta
sống đời sống tu sĩ và tìm thấy những sự hộ trợ đúng đắn. Nơi chúng ta ở đã được
xây lên nhờ công cúng dường của những hành động thiện lành của những người
có lòng tin vào Đức Phật và giáo lý của Phật. Chúng ta cũng không cần phải nấu
đồ ăn, bởi chúng ta có thể sống nhờ thức ăn cúng dường của các Phật tử, đó là
căn gốc thiện lành mà Phật đã để lại. Chúng ta cũng được hưởng những thứ thuốc
thang, y phục và tất cả những thứ vật dụng cần thiết do các Phật tử cúng dường-
tất cả đều nhờ nền tảng của Phật. Sau khi chúng ta thọ giới vào tăng đoàn, chúng
ta được gọi là những tu sĩ và được quy ước gọi là “thầy”, “sư” hay “ngài” hay
thậm chí là “đại đức” [tiếng Thái là: Phra]; nhưng nên nhớ rằng chúng ta được
gọi như vậy chỉ vì chúng ta thay đổi diện mạo bề ngoài [cạo đầu, mặc áo cà-sa, đi
khất thực], chứ thực ra chúng ta chưa phải là một quý thầy, quý sư, quý ngài hay
đại đức thực sự gì cả. (Áo cà-sa không làm nên một thầy tu). Do quy ước nên sau
khi cạo đầu mặc y cà-sa chúng ta được gọi là thầy là sư vậy thôi, đó chỉ là do
hình thức, diện mạo bề ngoài và tên gọi– nhưng cái “sư” cái “thầy” thực sự là
chưa có. Cũng như chúng ta lấy xi-măng hay đồng nặn đúc một tượng Phật:
chúng ta gọi đó là Phật, nhưng đó đâu phải là Phật thực sự. Đó chỉ là xi-măng,
đồng, kim loại, gỗ, sáp hay đá mà thôi. Đó chỉ là tượng. Đó chỉ là thực tại do quy
ước.
Tương tự đối với chúng ta. Sau khi chúng ta thọ giới, chúng ta được cho cái
tước hiệu là ngài Tỳ kheo (Bhikkhu), nhưng riêng cái chữ đó không làm chúng ta
thành một ‘ngài’ được. Nói cách khác, theo thực tại tuyệt đối– nói cách khác,
trong cái tâm– chữ ‘ngài’ đó là vẫn chưa đúng. Tâm và trái tim của chúng ta còn
chưa được tu tập hoàn thiện với những phẩm chất như từ, bi, hỷ, xả [mettā,
karunā, muditā, upekkhā]. Chúng ta chưa đạt đến sự trong sạch bên trong tâm.
Tham, sân, si vẫn còn nằm chướng trên đường đi, vẫn ngăn trở không cho khởi
sinh những phẩm chất của cái ‘ngài’ hay của ‘bậc thánh nhân’.
