84
Những Khó Khổ Trên Đường Tu
Vào thời Đức Phật, có một tu sĩ hết mực muốn tìm ra con đường đích thực
để đi đến giác ngộ. Người đó muốn biết chắc đâu là cách thiền tập đúng đắn và
đâu là cách thiền tập sai lầm. Sau khi nhất quyết rằng sống trong tu viện đông đúc
chỉ làm rối trí và xao lãng, người đó bỏ đi tìm nơi vắng vẻ để tự mình thiền tập.
Sống một mình và thực tập liên tục, nhiều lúc trải nghiệm tới những giai đoạn
tâm tĩnh lặng và đạt định (samādhi), nhưng nhiều lúc chẳng được tĩnh lặng chút
nào. Vẫn còn chưa chắc về việc thiền tập của mình. Nhiều lúc người đó rất thấy
siêng năng và nỗ lực tu tập, nhiều lúc lại thấy lười biếng tu. Cuối cùng, người đó
cứ nghi ngờ và dính kẹt trong sự nghi hoặc, bởi không tìm thấy sự thành công
mặc dù đã hết sức nỗ lực để tìm cách tu đúng đắn.
Thời đó ở Ấn Độ có nhiều thầy dạy thiền và vị tu sĩ đó cũng nghe được tên
tuổi của mấy thiền sư đó. Ví dụ nghe nói có thầy ''Ajahn A'', rất nổi tiếng về cách
dạy thiền rất khéo léo. Vị tu sĩ đó ngồi nghĩ đi nghĩ lại và cho rằng biết đâu vị
thiền sư đó biết cách tu đúng đắn để giác ngộ, nghĩ vậy vị tu sĩ đó lên đường đi
tầm sư học đạo. Sau khi được chỉ dạy, vị tu sĩ đó quay về tự thiền tập, và sau đó
thấy trong những giáo lý mới học đó, có cái giống như mình nghĩ, có cái khác với
mình nghĩ. Rồi vị tu sĩ đó thấy mình vẫn còn dính trong sự nghi ngờ và vẫn còn
chưa chắc chắn về cách tu nào.
Thời gian sau, vị tu sĩ đó lại nghe đồn về một thiền sư khác, ví dụ thầy
''Ajahn B'', người cũng rất nổi tiếng là người giác ngộ và khéo dạy về thiền tập;
tin này càng làm vị tu sĩ đó thêm nghi ngờ và nghi vấn. Nhưng rồi vị ấy cũng lên
đường tìm vị thầy mới để học tu. Sau khi tiếp nhận những lời dạy mới, vị tu sĩ
quay về chốn ẩn dật của mình để thiền tập. Rồi vị ấy đem so sánh những giáo lý
của vị thầy này với giáo lý của vị thầy trước, và thấy rằng chúng chẳng giống
nhau. Vị ấy cũng đem so sánh những tính cách và cách thể hiện của hai ông thầy,
và thấy hai ông thầy cũng rất khác nhau. Rồi vị tu sĩ lại đem so tất cả các giáo lý
của hai ông thầy với những gì mình đã tự học được trước kia, và nhận thấy tất cả
