19
Phôi Phai
Mọi pháp hữu vi đều vô thường
Đều thuộc bản chất sinh diệt
Khởi sinh rồi biến mất
Chấm dứt sinh diệt là hạnh phúc tối thượng.
--kinh tụng người chết, tiếng Pali--
Phật dạy chúng ta hiểu biết về sự chết, đó là lẽ thường của mọi thứ hiện hữu;
sự sống là không chắc chắn và sự nhận biết được lẽ thật này sẽ giúp chúng ta
không còn mê đắm vào thế giới. Khi chết, người có ít cũng để lại tất cả. Kẻ có
nhiều của cải cũng để lại tất cả. Chẳng ai giữ được thứ gì. Chẳng mang theo được
thứ gì. Nhiều người có nhiều của cải ruộng đất để lại cho con cháu. Nhưng chưa
chắc con cháu giữ được, rồi chúng cũng chết đi, cũng để lại phía sau. Chưa kể
thói thường thì chúng tranh giành, chia năm xẻ bảy và tiêu tán hết. Chẳng có gì
trên đời này là chắc chắn. Thế gian là vậy.
Trong văn hóa Á Đông, người ta nghĩ rằng chết là lúc tích nhiều công đức.
Nhưng quan trọng hơn là tích cóp công đức trong lối sống của mình. Đạt đến một
số hiểu biết thực sự và thay đổi lối sống để sống có đức hạnh thì mới là công đức
đích thực, đó mới là thứ có giá trị.
Sự sống và chết cũng giống như trái xoài trên cây xoài. Nó già và chín, rồi
rụng xuống đất. Khi đã rụng, nó chẳng còn thuộc về thân cây xoài nữa, và thân
cây xoài cũng chẳng còn dính líu gì đến trái xoài đó nữa.
Cuộc đời của chúng ta là như vậy. Khi hiểu được vậy, chúng ta không còn lơ
đễnh, vô tâm. Chúng ta chú tâm nghĩ về cách chúng ta nên sống, về cách chúng ta
tiêu dùng thời gian của cuộc đời, và về những điều gì chúng ta nên tu dưỡng.
