lĩnh, Diệu Đế thứ hai tham dự cuộc chơi trong đó, và nó gây khởi sinh ra đủ loại
khổ đau. Khi chúng ta đang bị khổ, thì những phẩm chất giúp giảm khổ cũng biến
đâu mất. Những điều kiện (duyên) giúp khởi sinh con đường Đạo là giới, định,
tuệ. Khi những phần này đạt được sức mạnh đầy đủ, thì con đường Đạo mới tiến
tới và tiến mạnh và không thể ngăn được, sẽ không ngừng tấn tới để vượt qua sự
dính chấp và ràng buộc đã gây ra cho chúng ta quá nhiều khổ thân và khổ tâm.
Khổ sẽ không thể khởi sinh nữa, bởi Đạo đang tiêu diệt những ô nhiễm. Tại điểm
này sự chấm dứt khổ diễn ra, ngay tại đây Diệu Đế thứ ba hiển hiện. Tại sao con
đường Đạo có thể dẫn đến sự chấm dứt khổ?. Là bởi do giới, định, và tuệ đang
đạt đến đỉnh hoàn thiện của chúng, và Đạo đã gom tụ chúng thành một cái đà
mạnh mẽ và không thể nào ngăn chận được. Tất cả đều hội tụ về ngay đây. Tôi có
thể nói rằng, nếu ai tu tập theo cách này thì những ý tưởng lý thuyết về cái tâm sẽ
không thể hiện đúng như trong bức tranh hiện thực này. Nếu tâm được giải thoát
khỏi những thứ (ô nhiễm) đó, thì nó chắc chắn là chỗ chắc chắn và đáng nương
tựa. Từ giờ trở đi, dù tâm có tự chọn con đường nào của nó, chúng ta không còn
cần phải uốn nắn hay dẫn đường thì nó mới đi thẳng được. Từ giờ tự nó đi sao
cũng thẳng; nó đang thẳng tiến về mục tiêu cuối cùng.
Giờ tôi nói theo ví dụ thực. Hãy nhìn những lá trên cây xoài. Chúng trông ra
sao? Chỉ cần chúng ta xem xét một lá xoài thì chúng ta có thể biết những lá xoài
khác là ra sao. Chỉ cần biết một lá thì ta cũng biết hàng ngàn lá xoài khác cũng
như nhau. Chúng như nhau. Thân cây xoài cũng vậy, chúng ta chỉ cần xem xét
một thân xây xoài thì có thể suy ra những thân cây xoài khác, vì chúng đều là
xoài mà. Đâu khác nhau. Một ngàn cây xoài khác cũng có tính chất tương tự như
nhau. Đó là cách quy nạp suy ra mà Phật đã dạy.
Giới, định, tuệ tạo nên con đường Đạo của Phật. Nhưng con đường không
phải là cốt lõi của Giáo Pháp. Bản thân con đường không phải là kết cục, không
phải là mục tiêu cuối cùng rốt ráo của Phật. Nhưng đó là con đường dẫn dắt đi
vào trong tâm, con đường hướng nội. Cũng giống như cách các thầy đã đi từ
Bangkok đến chùa Wat Nong Pah Pong này. Đó không phải là con đường mà các
thầy nhắm tới. Cái mục tiêu các thầy nhắm tới là cái chùa này, nhưng các thầy
cần con đường đó để đi tới đích đây. Bản thân con đường các thầy đã đi không
phải là cái chùa này. Đó chỉ là con đường dẫn đến cái chùa này. Nhưng nếu ai
muốn đi đến cái chùa này, người đó cần phải đi theo con đường đó. Cũng giống
