Chương 1
MỞ ĐẦU: CÁC QUỐC GIA GIÀU CÓ THỰC SỰ TRỞ NÊN
THỊNH VƯỢNG NHƯ THẾ NÀO?
1.1. Dẫn nhập
Hiện nay, các nước đang phát triển phải chịu sức ép lớn từ các nước phát
triển, cũng như từ việc thiết lập chính sách phát triển quốc tế do chính các
nước phát triển kiểm soát trong việc áp dụng những “chính sách tốt” và
“thiết chế tốt” nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế của các nước này.
Theo chương trình nghị sự này, “những chính sách tốt” là những chính
sách được soạn thảo cho nhiều quốc gia dưới tên gọi Đồng thuận
Washington, bao gồm chính sách kinh tế vĩ mô giới hạn, tự do hóa thương
mại và đầu tư quốc tế, tư nhân hóa và giảm bớt sự can thiệp của nhà nước.
“Những thiết chế tốt” về cơ bản chính là những thiết chế của các quốc
gia phát triển, đặc biệt là các quốc gia Anglo-America, trong đó có: chế độ
dân chủ; bộ máy hành chính “tốt”; bộ máy tư pháp độc lập; quyền sở hữu
tư nhân (bao gồm cả quyền sở hữu trí tuệ) được bảo vệ vững chắc; và các
thiết chế tài chính cũng như quản trị công (trong đó ngân hàng trung ương
độc lập về mặt chính trị) phải minh bạch và được định hướng theo thị
trường.
Như chúng ta sẽ thấy trong các chương sau của cuốn sách, đã có những
thảo luận sôi nổi về việc các chính sách và thiết chế được đề nghị liệu có
thích hợp với các nước đang phát triển hiện nay hay không. Tuy nhiên, điều
ngạc nhiên là, nhiều người phê bình, tức là những người nghi ngờ về khả
năng ứng dụng của các khuyến nghị này vẫn tin rằng các chính sách và thể
chế “tốt” đó từng được các quốc gia phát triển áp dụng khi những nước này
còn ở giai đoạn đang phát triển.
Ví dụ, hầu hết mọi người đều chấp nhận rằng Anh quốc đã trở thành
cường quốc công nghiệp đầu tiên trên thế giới vì đã thực hiện chính sách tự
do kinh doanh (laissez-faire policy), trong khi nước Pháp lẽo đẽo theo sau
vì áp dụng các chính sách can thiệp. Tương tự như vậy, nhiều người tin
