mùa hè năm 2006, những cuộc đàm phán về hòa bình vẫn đang diễn ra với
tiến trình quá chậm chạp.
Một đồng nghiệp nói với tôi: “Khi họ không có, hoặc không muốn đưa ra
một giải pháp chính trị hay ngoại giao nào cả, thì chúng ta chỉ như một
chiếc lá chắn che cho các chính phủ phương Tây. Trong mọi cuộc xung đột,
mọi cuộc khủng hoảng, ai sẽ nhảy vào đầu tiên? Tất nhiên, là các tổ chức
cứu trợ, bởi vậy phương Tây sẽ nói rằng ‘nhìn kìa, chúng tôi đang làm điều
gì đó’, thậm chí cuối cùng họ chẳng hề muốn nhảy vào giải quyết vấn đề”.
Rút cục, không những các nước phương Tây tỏ ra thờ ơ, hay không có bất
cứ động thái nào để giải quyết các cuộc xung đột, mà thậm chí họ còn nắm
trong tay một thủ đoạn để duy trì sự nghèo đói ở châu Phi. Trong khi, người
dân ở các nước phương Tây có một cảm nhận chân thành về hoạt động từ
thiện và một niềm tin rằng công tác cứu trợ sẽ giúp ích cho con người thì
chính phủ và các tập đoàn đa quốc gia ở phương Tây lại đang kiếm chác
những khoản lợi nhuận kếch xù từ tình trạng bất ổn và cơ cực liên miên ở
các nước châu Phi. Những thành công trong âm mưu thao túng các sản
phẩm nông nghiệp, nguồn lao động rẻ mạt, các nguồn tài nguyên buôn bán
bất hợp pháp và việc buôn bán vũ khí phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm
các chính trị gia bị mua chuộc, các cuộc chiến tranh liên miên, và một xã
hội lạc hậu không đủ khả năng đứng lên đòi quyền lợi chính đáng. Nếu ở
Congo tồn tại nền hòa bình và sự minh bạch thì các tập đoàn nước ngoài sẽ
rất khó thậm chí là không thể khai thác các nguồn khoáng sản; nếu không
có các nhóm phiến loạn và xung đột giữa các bộ lạc thì sẽ không có thị
trường buôn bán vũ khí cầm tay.
Không phải tất cả nguyên do của nghèo đói và bạo lực đều liên quan trực
tiếp đến những động cơ của người phương Tây. Nạn tham nhũng trong giới
lãnh đạo và tình trạng căng thẳng âm ỉ giữa các bộ lạc là những tác nhân
lớn củng cố sự thống trị của cái nghèo và tình trạng bất hòa trong chính nội
bộ người dân châu Phi. Nhưng tôi tin rằng nếu các nước phương Tây thật
sự muốn nhìn thấy một châu Phi ổn định và phát triển thì lục địa này hoàn
toàn có thể làm được điều đó. Còn nếu không, sau hàng thập kỷ, với sự can
