tập đoàn giàu có hàng tỷ đôla Mỹ thỉnh thoảng vẫn phải ăn cơm với muối
trong hai bữa ăn hàng ngày của mình.
Cuối những năm 1990, Nike đáp trả lại lời chỉ trích về điều kiện làm việc
tại xí nghiệp bóc lột nhân công. Họ khẳng định rằng những người đưa ra lời
chỉ trích đó không biết họ đang nói gì và những nhà máy thực hiện các hợp
đồng thuộc quyền sở hữu của một người nào đó chứ không thuộc Nike. Vì
thế, Nike không có quyền thay đổi. Đến năm 2000, Nike lại có phản ứng
ngược lại “các vấn đề nêu ra là đúng… công ty đã sai”. Năm 2002, các ủy
viên ban quản trị theo bước chúng tôi đi khắp các trường đại học và trung
học Mỹ, nơi chúng tôi sẽ thuyết trình về vấn đề này. Họ gửi tới một gói nhỏ
trước nơi chúng tôi tới, đe dọa nếu chúng tôi tiếp tục nói ra những điều
không có lợi, theo sau đó là sự xuất hiện của một bài xã luận trên các tờ báo
sinh viên khẳng định điều chúng tôi nói hoàn toàn không có thật. Và hiện
nay, chiến dịch của Nike có vẻ như là muốn tập trung chú ý hơn tới những
cuộc thảo luận về trách nhiệm với xã hội và thừa nhận rằng thực sự có một
số vấn đề xảy ra tại các nhà máy nhưng việc tìm ra cách tháo gỡ vấn đề này
lại nằm trong tay tất cả các cổ đông (theo cách nói của Nike).
Trong khi đó, năm 1990, những vấn đề tương tự như vậy đã được vạch trần
từ việc mức lương thiếu thốn khiến nhiều người thiếu ăn, tới việc giới hạn
sử dụng nhà vệ sinh hai lần một ngày, việc lạm dụng vật chất và vấn đề
sinh lý, tới việc đe dọa và cư xử hung bạo nhằm vào những người tổ chức
hiệp hội vẫn tiếp tục diễn ra tại các nhà máy của Nike trên khắp thế giới.
Nếu như Nike tăng gấp đôi số tiền lương cho các công nhân tại Indonesia
(chiếm khoảng 1/6 số nhân công của toàn công ty), thì số lương đó cũng chỉ
chiếm khoảng chừng 7% trong số 1,63 tỷ đôla Mỹ ngân sách mà công ty
dành cho quảng cáo. Nếu Nike một lần nữa bớt chút ít số tiền trong ngân
sách quảng cáo để chi trả thêm cho các nhà máy, thì điều kiện sống của
những công nhân tại các xí nghiệp bóc lột này sẽ tốt hơn rất nhiều.
Leslie và Jim có thể đứng ở thế đối lập với những sát thủ kinh tế nhưng họ
không xa rời việc tiếp cận với những tên tay sai. Họ kể cho tôi nghe chuyện
