man di, ông ta đã tạo căn cứ cho nỗi nghi ngờ sâu sắc rằng ông ta bất mãn
với những thứ đã là truyền thống; tất cả những tình huống mà trong đó ông
ta đã chệch hướng khỏi tập quán chung bất kể theo cách nào đều bị đưa ra
xét lại, và người ta nhớ rằng Pausinias đã tự tay viết lên chiếc đỉnh ở đền
Delphi, vật được người Hy Lạp cung tiến như thành quả đầu tiên khi chiến
thắng quân Ba Tư, hai câu thơ sau:
Giặc Ba Tư chiến bại, Pausania vĩ đại dựng lên
Đài tưởng niệm này, để ngợi ca Phoebus
.
Lúc bấy giờ người Lacedaemon đã lập tức xóa hai câu này, và viết lên đó
tên các thành bang đã trợ chiến trong việc đánh bại quân man di và dâng lễ
vật. Tuy nhiên hành động này của Pausanias vẫn bị quy là một tội nghiêm
trọng, cái tội mà, diễn giải về phương diện thái độ ông ta đã thể hiện từ lúc
ấy, đã mang một ý nghĩa mới, và dường như hoàn toàn phù hợp với các mưu
đồ hiện tại của ông ta. Thêm nữa, họ được báo rằng ông ta thậm chí đã từng
ngầm âm mưu với dân nô dịch Helots; và quả thực điều đó là có thật, bởi vì
ông ta đã hứa cho họ quyền tự do và quyền công dân nếu họ tham gia cùng
ông ta trong cuộc nổi loạn và giúp thực hiện kế hoạch của ông ta đến cùng.
Thậm chí là lúc này, không tin tưởng ngay cả chứng cớ của chính dân
Helots, các vị đại pháp quan không thuận cho thực hiện một biện pháp quyết
liệt nào chống lại ông ta; đúng với thói quen thường lệ của họ đối với chính
bản thân họ, ấy là, trì hoãn thực hiện bất cứ quyết định nào không thể vãn
hồi liên quan đến một công dân Sparta mà không có bằng chứng không thể
chối cãi. Cuối cùng, nghe nói rằng kẻ đáng lẽ phải mang bức thư mới nhất
đến gặp Artabazus để chuyển cho Nhà vua, một người đàn ông ở Argilus
từng là đầy tớ thân cận và đáng tin cậy nhất của Pausanias, đã trở mặt khai
báo. Lo lắng bởi ngẫm thấy không có người đưa thư nào trước đây từng
quay trở lại, anh ta đã làm giả chiếc triện, để nếu phỏng đoán của anh ta sai,
hoặc giả Pausanias mà hỏi đến để chữa lại chỗ nào đó, thì anh ta sẽ không bị
lộ, rồi anh ta mở lá thư, và tìm thấy phần tái bút mà anh ta đã nghi ngờ, đó là
mệnh lệnh giết anh ta.
