ngã khi họ vùng lên, mà là giám sát nghiêm ngặt họ trước khi họ vùng
lên, và ngăn họ đừng bao giờ ấp ủ cái ý tưởng đó, và khi đã dẹp được
cuộc nổi loạn đó rồi thì phải làm sao để càng ít người phải chịu trách
nhiệm về nó càng tốt.
Hãy chỉ xem xét riêng việc các người sẽ phạm sai lầm ngớ ngẩn đến
thế nào nếu các người làm như Cleon khuyên cáo. Như tình hình hiện
nay, dân chúng ở tất cả các thành bang đều là bạn hữu của các người,
và hoặc là họ không nổi loạn cùng phe phái theo chính thể oligarchy,
hoặc nếu buộc phải làm như vậy, họ sẽ lập tức trở nên thù địch với bọn
nổi dậy; vì vậy mà trong chiến tranh với thành bang thù địch các người
sẽ có dân chúng đứng về phía các người. Nhưng nếu các người tàn sát
dân chúng Mytilene, những người đã chẳng dính dáng với cuộc nổi dậy,
và là những người mà ngay sau khi được vũ trang đã tự đề nghị giao
nộp trấn đó, thì trước tiên các người sẽ phạm tội giết ân nhân của mình;
và tiếp đó các người sẽ vô tình tiếp tay cho các tầng lớp cao hơn, những
kẻ khi dụ dỗ thành bang của họ nổi dậy sẽ lập tức có được dân chúng
đứng về phía mình, nhờ các người đã tuyên cáo trước cùng một hình
phạt như nhau cho cả kẻ có tội và những người không phạm tội. Ngược
lại, ngay cả nếu họ đã phạm tội, các người cũng nên làm như không để
ý đến, để tránh làm cho tầng lớp duy nhất còn thân thiện với chúng ta
trở nên xa lánh. Tóm lại, tôi cho rằng để bảo toàn được đế chế của
chúng ta thì tự mình chịu sự bất công sẽ hữu ích hơn rất nhiều so với
đem giết đi – dù có công bằng đến mấy – những người mà lợi ích của
chúng ta đòi hỏi phải giữ cho họ sống. Về ý kiến của Cleon rằng việc
trừng phạt sẽ thoả mãn những đòi hỏi cả về công lý lẫn lợi ích thiết
thực, thì thực tế không xác nhận khả năng có sự kết hợp như vậy.
Vậy nên, hãy thừa nhận rằng đây là cách xử trí khôn ngoan nhất, và
đừng quá nhân nhượng đối với cả lòng thương hại lẫn sự khoan dung,
vì tôi cũng mong chẳng kém gì Cleon là các người không bị ảnh hưởng
bởi cả hai động cơ đó, mà hãy dựa trên những sự kiện rõ ràng của vụ
việc trước mặt các người, hãy để tôi thuyết phục các người bình tĩnh
xét xử những người Mytilene mà Paches gửi về như những kẻ có tội, và
