phi lý, cảm thấy cực kỳ căm phẫn về những việc mà Hoa Kỳ đã làm đối với
con người Việt Nam.
Ellberg và Russo miệt mài làm việc ngày đêm tại một hãng quảng cáo của
một người bạn để in ra 7 nghìn trang tài liệu. Sau đó Ellberg gửi bản sao
cho nhiều nghị sỹ Quốc hội và cho cả tòa soạn New York Times. Tháng 6
năm 1971, Times bắt đầu in chọn lọc tài liệu đó, được biết đến dưới tên gọi
Báo cáo của Lầu Năm Góc. Sự thật trần trụi về cuộc chiến được công bố đã
gây chấn động khắp nước Mỹ.
Chính quyền Nixon cố gắng gây áp lực để buộc Tòa án Tối cao ra phán
quyết ngừng việc xuất bản nhưng quan điểm của Tòa án cho rằng hành
động ấy là “sự kiềm chế ” đối với quyền tự do công luận và như vậy là vi
hiến. Sau đó chính phủ buộc tội Ellberg và Russo vi phạm Đạo luật Chống
gián điệp vì đã phát tán các tài liệu mật tới những người không có thẩm
quyền; họ có nguy cơ đối mặt với án phạt tù nghiêm trọng nếu bị kết án.
Tuy nhiên, quan tòa đã hoãn xét xử sau nhiều phiên tranh cãi tại tòa, và do
sự kiện Watergate được sáng tỏ cùng lúc với việc tiết lộ những hành vi gian
lận của bên khởi tố.
Việc làm táo bạo của Ellberg đã phá vỡ mọi chiến thuật của những cá nhân
bất đồng chính kiến bên trong chính phủ, những kẻ chờ thời và che giấu các
ý đồ của bản thân, hy vọng đạt được những thay đổi nhỏ về chính sách. Một
đồng nghiệp đã khuyên ông không nên rời bỏ chính phủ: “Đừng tự giết
mình. Đừng tự cắt cổ họng của mình!” Ellberg trả lời: “Cuộc sống vẫn tồn
tại bên ngoài chính phủ.”
Phong trào phản chiến trong giai đoạn đầu phát triển đã kết nạp thêm các
thành viên mới khá xa lạ, đó là các chức sắc của nhà thờ Thiên chúa giáo.
Một số trong đó đã trưởng thành từ phong trào Dân quyền, một số khác từ
phong trào đấu tranh tại khu vực Mỹ Latinh, nơi họ tận mắt chứng kiến sự
nghèo đói và bất công dưới sự quản lý của chính phủ được Hoa Kỳ hậu
