Bình luận viên James Reston viết: “Trên thực tế, chính quyền gần như rất
biết ơn những cơ hội để chứng minh rằng Tổng thống có thể hành động
nhanh chóng... Các quan chức ở đây đã được lên dây cương cho một loạt
những loạt lời chế giễu ngớ ngẩn về “con hổ giấy” Mỹ và hy vọng thủy
quân lục chiến đã trả lời cho lời buộc tội đó.”
Không có gì ngạc nhiên khi Bộ trưởng Quốc phòng Schlesinger gọi đó là
một “hoạt động rất thành công”, được thực hiện với những mục đích “cần
thiết cho hạnh phúc của xã hội này”. Nhưng tại sao James Reston, bình luận
viên uy tín của tờ Times, nhà phê bình mạnh mẽ vụ Nixon và Watergate, lại
gọi hoạt động trong vụ Mayaguez “mạnh mẽ và thành công”? Và tại sao tờ
New York Times, trong khi từng chỉ trích cuộc chiến tranh Việt Nam, lại
nói về “những hiệu quả đáng ngưỡng mộ” của hoạt động này?
Điều dường như đang xảy ra là giới quyền lực – Đảng Cộng hòa, Đảng Dân
chủ, báo chí, truyền hình − được xếp đứng sau Ford và Kissinger, và đằng
sau ý tưởng rằng chính quyền Mỹ phải được khẳng định ở mọi nơi trên thế
giới.
Vào thời gian này, Quốc hội hành động như từng làm trong giai đoạn đầu
của cuộc chiến tranh Việt Nam, giống như một đàn cừu. Quay lại năm 1973,
trong tâm trạng mệt mỏi và phẫn nộ với chiến tranh Việt Nam, Quốc hội đã
thông qua Đạo luật Quyền hạn chiến tranh (War Powers Act), trong đó yêu
cầu Tổng thống, trước khi có hành động quân sự phải tham khảo ý kiến
Quốc hội. Trong vụ Mayaguez, Ford đã bỏ qua điều này − ông ta yêu cầu
một vài phụ tá gọi điện thông báo với 18 nghị sỹ rằng hành động quân sự
đang được tiến hành. Nhưng như I. F. Stone, nhà báo không tuân theo các
nguyên tắc của tổ chức, người chống lại giới quyền lực: “Quốc hội bị chiếm
đoạt dễ dàng như đã làm trong vụ Vịnh Bắc Bộ.” Nghị sỹ Robert Drinan
của Massachusetts là một ngoại lệ. Thượng nghị sỹ McGovern, đối thủ của
Tổng thống Nixon năm 1976 và là nhà phê bình chống chiến tranh, đã phản
