Khẩu hiệu cuối cùng liên quan tới việc các binh sỹ El Salvador hành hình
bốn nữ tu sỹ Mỹ vào mùa thu năm 1980. Mỗi năm, hàng nghìn người El
Salvador bị giết bởi những “đội quân thần chết”, được tài trợ bởi một chính
phủ do Mỹ trang bị vũ khí, trong khi công chúng Mỹ bắt đầu để ý tới các vụ
việc ở quốc gia Trung Mỹ nhỏ bé này.
Vì việc hoạch định chính sách đối ngoại của Mỹ nói chung được coi là luôn
đúng, nên không có yêu sách về dân chủ. Công luận bị phớt lờ một cách
đơn giản. Một cuộc thăm dò dư luận do New York Times và CBS News tiến
hành vào mùa xuân năm 1982 cho thấy chỉ có 16% ủng hộ kế hoạch viện
trợ quân sự và kinh tế cho El Salvador.
Mùa xuân năm 1983, Charles Clement, một bác sỹ người Mỹ, bị phát hiện
làm việc cho những tên phiến loạn người Salvador. Là một phi công của
không lực Hoa Kỳ ở Đông Nam á, anh ta dần vỡ mộng về chính sách của
Mỹ ở đó, khi trực tiếp chứng kiến chính phủ của mình nói dối, anh ta đã từ
chối tiếp tục bay. Không lực Hoa Kỳ buộc phải gửi anh ta tới một bệnh viện
tâm thần, rồi thải hồi với lý do không đủ sức khoẻ tinh thần. Sau đó, anh ta
học ngành y, rồi tình nguyện làm bác sỹ cho quân du kích ở El Salvador.
Đầu những năm 1980, trên báo chí Mỹ, người ta nói rất nhiều về sự cẩn
trọng chính trị của một thế hệ sinh viên mới, phần lớn lo lắng về nghề
nghiệp của họ. Nhưng tại lễ trao bằng của Đại học Harvard vào tháng 6 năm
1983, nhà văn Mexico Carlos Fuentes đã chỉ trích sự can thiệp của Mỹ vào
Mỹ Latinh, nói rằng “vì chúng ta là những người bạn chân thành, nên chúng
tôi sẽ không cho phép các bạn tự tiện tham gia vào công việc của châu Mỹ
Latinh như Liên Xô tham gia vào công việc của Trung á và Trung âu”. Bài
nói chuyện của ông bị ngắt quãng khoảng 20 lần bởi những tràng pháo tay;
tất cả cùng đứng dậy vỗ tay khi ông kết thúc.
Trong số những sinh viên của tôi tại Đại học Boston, tôi không thấy ai ích
kỷ và thờ ơ với người khác giống như báo chí vẫn đưa tin và nhắc đi nhắc
