phố của người Do Thái nữa. Alexandria, một thời từng có 40% dân số là
người Do Thái, đã đánh mất hoàn toàn tiếng nói Do Thái của nó. Các con
số thương vong khổng lồ được các tác giả như Josephus, Tacitus và Dio
đưa ra cho hai cuộc nổi dậy (Tacitus nói 1.197.000 người Do Thái bị giết
hoặc bị đem bán làm nô lệ chỉ trong cuộc nổi dậy thời kỳ 66-70) có thể bị
phóng đại, nhưng rõ ràng dân số Do Thái ở Palestine giảm nhanh chóng
trong thời kỳ này. Ở người Do Thái lưu vong, các cộng đồng Kitô đang mở
rộng không chỉ cuỗm các ý tưởng thần học và xã hội tốt nhất của người Do
Thái, qua đó cuỗm luôn cả vai trò của “ánh sáng cho người phi Do Thái,”
mà còn ngày càng dấn sâu vào cộng đồng Do Thái, nên người Do Thái lưu
vong trở thành một trong những nguồn cải đạo Kitô chủ chốt.
Dân số Do Thái không chỉ giảm mạnh ở cả quê nhà và ở hải ngoại, mà chân
trời Do Thái cũng thu hẹp đáng kể. Thời Herod Đại đế, người Do Thái bắt
đầu đóng một vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa và kinh tế của đế
chế mới. Một người như Philo Judaeus (khoảng năm 30 TCN-45), thành
viên của một trong những gia đình Do Thái lưu vong giàu có nhất và quốc
tế nhất ở Alexandria, được dạy bằng Kinh Thánh tiếng Hy Lạp, nói và viết
tiếng Hy Lạp hay tuyệt, được dạy ở nhà hoàn toàn bằng văn học Hy Lạp,
một sử gia và nhà ngoại giao, và một triết gia thế tục lớn đứng trên đôi chân
của chính mình, đồng thời là một người Do Thái sùng đạo và một người
viết chú giải chi tiết cả Ngũ Thư lẫn toàn bộ luật Do Thái.
thân cho truyền thống tốt nhất của chủ nghĩa duy lý Do Thái. Các học giả
Kitô sau này mang ơn ông sâu sắc, vì nhờ có ông mà họ mới hiểu được
Cựu ước, nhất là theo nghĩa biểu tượng. Mô tả của Philo về tinh thần của
Do Thái thật sâu sắc, độc đáo và sáng tạo, và việc ông dường như không
biết tiếng Hebrew cho thấy mức độ người Do Thái được khai sáng vào đầu
kỷ nguyên Kitô, đã biến họ trở thành một phần của nền văn minh và văn
hóa thế tục quốc tế mà không mất đi bất cứ thứ gì thiết yếu trong đức tin
của mình. Tuy nhiên, vào giữa thế kỷ 2, một người có tầm nhìn như Philo
hẳn là không có chỗ trong cộng đồng Do Thái. Nó đã ngừng viết lịch sử.
Nó không còn tham gia vào triết học phỏng đoán dưới bất cứ thể loại nào.
