sa mạc” đưa người ta đến với “dòng sông cái Sambatyon” như thế nào. Ở
đó, “những người con của Israel sống thẳng như một sợi chỉ… thánh thiện
và thuần khiết như thiên thần: không ai trong họ là kẻ tội lỗi cả. Ở phía
ngoài sông Sambatyon, có những người con của Israel nhiều như cát trên
bờ biển, như các ông hoàng bà chúa, nhưng họ không thánh thiện và thuần
khiết như những người sống ở phía trong sông.”
tạo nên đội quân chinh phạt của Chúa cứu thế.
Lịch sử thường cho thấy, thứ giúp phổ biến một tư tưởng tôn giáo nhanh
nhất chính là một sự mô tả rõ ràng và thực tế về cơ chế hoạt động của cứu
rỗi. Đó chính là cái mà kabbalah của Luria làm: mô tả người Do Thái bình
thường, bằng cầu nguyện và lòng mộ đạo, có thể mang đến Kỷ nguyên
Chúa cứu thế như thế nào. Tư tưởng của Luria được phổ biến rộng rãi nhất
và nhanh chóng nhất trong thế hệ sinh vào những năm 1630, cả dưới hình
thức tinh tế lẫn hình thức thô thiển. Sử gia vĩ đại Gershom Scholem, người
dành cả đời mình nghiên cứu tác động của chủ nghĩa thần bí kabbalah đối
với xã hội Do Thái, nhấn mạnh tính phổ cập toàn cầu của đức tin ở các
cộng đồng Do Thái vào khoảng thế kỷ 17, rằng thế giới đang bên bờ vực
của những sự kiện rất lớn.
Hàng loạt thảm hoạ xảy ra với người Do Thái
Ashkenazi ở Đông Âu từ năm 1648 trở đi, đỉnh điểm là Chiến tranh Thụy
Điển cuối những năm 1650, là một yếu tố rất lớn trong việc gia tăng hy
vọng về Chúa cứu thế. Khổ đau càng lớn thì người ta càng khẩn thiết trông
chờ sự cứu rỗi. Trong những năm 1650 và 1660, có hàng ngàn người tị nạn
sống ở các cộng đồng Do Thái khắp nơi, và các hoạt động gây quỹ để ủng
hộ họ khiến kỳ vọng ngày càng tăng cao. Nhưng hy vọng về Chúa cứu thế,
nhờ giáo lý Luria, đã lên cao kể cả ở những cộng đồng xa xôi như
Morocco, là nơi các thảm hoạ tại Ba Lan ít được biết tới. Làn sóng phấn
khích dâng cao, nhất là ở Salonika và vùng Balkan, ở Constantinople và
khắp Thổ Nhĩ Kỳ, ở Palestine và Ai Cập; nhưng nó cũng xuất hiện tại
những trung tâm buôn bán dày dạn kinh nghiệm như Leghorn, Amsterdam
và Hamburg. Nó quét qua những cộng đồng giàu có, nghèo có, có học có
và kém hiểu biết có, dù đang lâm nguy hay cảm thấy mình an toàn. Đến
