LỊCH SỬ DO THÁI - Trang 375

tới trường hợp Zevi và kéo Zevi vào hệ thống của mình. Zevi hoàn toàn
thua kém Nathan: ít học hơn, kém thông minh hơn, kém sáng tạo hơn;
nhưng ông có nguyên liệu cần thiết cho một thần dân của Chúa cứu thế: tự
hấp thụ. Ông sinh ra ở Smyrna, đương thời là một trung tâm buôn bán đang
phát triển, là nơi cha ông làm đại lý cho các công ty Hà Lan và Anh. Cả hai
người anh của ông đều trở thành những lái buôn thành đạt. Ông là mọt
sách, đi học làm giáo sĩ, tốt nghiệp năm 18 tuổi, rồi nghiên cứu kabbalah,
ông có những đặc điểm của người mà sau này được gọi là rối loạn lưỡng
cực. Đang hưng phấn, hoạt bát bỗng ủ rũ, não nề. Những người kỳ bí như
thế này đều bắt gặp ở tất cả các tôn giáo, và được coi là công trình của
Chúa - Chúa “soi sáng,” rồi “che giấu mặt người.” Do đó, các sự biến đổi
đột ngột này không nhất thiết lấy đi danh tiếng thiêng liêng của đối tượng.
Không may cho Zevi, lúc hưng phấn, ông có xu hướng phạm luật và báng
bổ thánh thần, ông phát âm tên Chúa, vốn bị cấm nói ra. Ông gộp ba lễ hội
lại và ăn mừng cùng một lúc. Ông trải qua một cuộc hôn phối thần bí với
Torah dưới một tấm màn trướng đám cưới. Các vụ thảm sát năm 1648
khiến ông tuyên bố mình là Chúa cứu thế. Như nhiều người kỳ bí, ông
muốn làm những điều bị cấm đoán và hợp pháp hóa chúng. Do đó, ông đọc
kinh tạ ơn trước “Ngài người cho phép làm điều bị cấm đoán.” Trong
những năm 1650, ông lần lượt bị trục xuất khỏi Smyrna, Salonika và
Constantinople. Đôi khi tâm trạng ông bình thản và bình thường, và ông
thậm chí còn tìm cách chữa trị thứ mà ông coi là các hình ảnh tưởng tượng
kinh khủng. Nhưng rồi những thèm khát xấu xa quay lại. Ông kết hôn và ly
hôn hai lần, cả hai cuộc hôn nhân đều không trọn vẹn. Năm 1664, khi đang
trong trạng thái hưng phấn ở Cairo, ông kết hôn lần ba với một cô gái tên là
Sarah, một người tị nạn tránh những cuộc thảm sát, tên tuổi của cô gái này
không rõ ràng. Nhưng cũng có tiền lệ mang tính tiên tri trong việc này:
chẳng phải Hosea đã cưới một gái điếm sao? Tuy nhiên, trong mùa đông
năm sau, ông một lần nữa quyết định tìm kiếm sự giúp đỡ để yểm trừ
những con quỷ của mình. Nghe nói một nhà kabbalah trẻ tên là Nathan
đang có những giấc mộng đáng chú ý, ông bèn tới đó vào mùa xuân năm
1665.