Ngày quyết định cho Giải pháp Cuối cùng gần như chắc chắn là ngày 1
tháng 9 năm 1939, khi các hoạt động thù địch bắt đầu. Hitler đã tuyên bố rõ
ràng vào ngày 30 tháng 1 năm đó về phản ứng của mình với chiến tranh:
“nếu cộng đồng Do Thái tài chính-quốc tế trong và ngoài châu Âu thành
công một lần nữa trong việc kéo các quốc gia vào một cuộc thế chiến khác,
thì hậu quả sẽ không chỉ là việc Bolshevik hóa trái đất qua đó dẫn tới chiến
thắng của người Do Thái, mà còn là sự hủy diệt [Vemichtung] chủng tộc
Do Thái ở châu Âu.” Ông ta coi chiến tranh là giấy phép diệt chủng của
mình và khởi động tiến trình khoa học này vào chính cái ngày nổ ra chiến
tranh. Chương trình đầu tiên về giết hại thử nghiệm được thai nghén trong
Văn phòng Thủ tướng của Hitler, và lệnh đầu tiên được gửi đi trên giấy viết
cá nhân của Hitler ngày 1 tháng 9 năm 1939: lệnh này cho phép giết những
người điên vô phương cứu chữa. Chương trình có mật danh T-4, đặt theo
địa chỉ của Văn phòng Thủ tướng, số 4 phố Tiergartenstrasse, từ đầu đã có
những đặc điểm của chương trình diệt chủng: việc tham gia của SS, các
uyển ngữ, sự lừa dối. Điều quan trọng là kẻ đầu tiên được bổ nhiệm đứng
đầu chương trình cái chết êm ái này, một lãnh đạo cao cấp của SS, bác sĩ
Leonard Contin, đã bị sa thải khi yêu cầu phải có lệnh bằng văn bản từ
Hitler, ông này được thay thế bằng một bác sĩ SS khác, Philip Boyhaler,
người chấp nhận lệnh miệng.
SS thử nghiệm với các loại hơi độc khác nhau, trong đó có khí carbon
monoxide và thuốc trừ sâu gốc cyanide có tên thương mại là Zyklon-B.
Phòng hơi độc đầu tiên được dựng tại một trung tâm giết chóc ở
Brandenburg vào cuối năm 1939, và bác sĩ của Hitler là Karl Brandt đã
chứng kiến một cuộc giết thử nghiệm bốn người điên. Ông này báo cáo lại
với Hitler, người ra lệnh chỉ được sử dụng khí carbon monoxide. Năm
trung tâm giết chóc khác sau đó được trang bị phòng hơi độc. Phòng hơi
độc được gọi là “phòng tắm,” các nạn nhân được gộp thành nhóm 20 hay
30 người được yêu cầu đi tắm. Họ bị nhốt trong đó, rồi bác sĩ trực phun khí
độc vào. Đây cũng là quy trình cơ bản sau này được sử dụng tại các trại