đâu. Nhưng điều quan trọng, chủ nghĩa bài Do Thái không phải là một
trong các khía cạnh của cách hành xử Stalin mà Nikita Khrushchev từng tố
cáo trong bài phát biểu nổi tiếng của mình tại phiên họp bí mật. Là Bí thư
thứ nhất ở Ukraine, Khrushchev chia sẻ thứ chủ nghĩa bài Do Thái đã ăn
sâu ở đó, và ngay sau khi chiến tranh kết thúc, ông không cho người tị nạn
Do Thái đang trở về được lấy lại nhà cũ của họ. “Chúng tôi chẳng có lợi lộc
gì,” ông nói, “khi người Ukraine liên tưởng sự trở lại của sức mạnh Xô Viết
với sự trở lại của người Do Thái.”
Quả thực, có một vài vụ chết người ở
Ukraine hậu chiến dưới thời Khrushchev. Khi đã lên nắm quyền, ông
chuyển mũi nhọn của chiến dịch tuyên truyền bài Do Thái từ làm gián điệp
sang “tội phạm kinh tế,” nhiều người Do Thái mà tên họ được trưng ở nơi
dễ thấy, bị kết tội và kết án tử hình trong chín phiên tòa bất công. Ông đóng
cửa nhiều giáo đường, làm tổng số giáo đường trong thời ông cầm quyền
giảm từ 450 xuống còn 60. Ông cho phép Viện Hàn lâm Khoa học Cộng
hoà Xô Viết Ukraine xuất bản tác phẩm bài Do Thái khét tiếng, Judaism
Without Embellishment (Do Thái giáo không tô điểm) của Rosenberg,
Trofim Kychko. Kỷ nguyên Khrushchev chứng kiến sự bùng nổ những lời
vu cáo máu, bạo động bài Do Thái và đốt giáo đường.
Có một giai đoạn nghỉ ngơi ngắn ngủi cho cộng đồng Do Thái Xô Viết sau
khi Khrushchev bị thất sủng vào năm 1964. Nhưng, sau Chiến tranh Sáu
ngày năm 1967, chiến dịch được công khai nối lại và tăng cường. Trong
một số khía cạnh, chủ nghĩa bài Do Thái Xô Viết rất truyền thống. Chế độ
Xô Viết, giống như các xã hội trung cổ đầu tiên, giống như người Tây Ban
Nha cho tới cuối thế kỷ 14, sử dụng người Do Thái trong nền kinh tế đến
khi có đủ số người phi Do Thái học được kỹ năng để thay thế người Do
Thái. Những người Bolshevik Do Thái hàng đầu gần như bị sát hại hết
trong những năm 1920 và 1930. Từ đó trở đi, người Do Thái có mặt áp đảo
trong tầng lớp tinh hoa quan liêu, nhưng không bao giờ leo lên được cấp
bậc chính trị chóp bu: giống người Do Thái triều đình, họ được phép giúp
sức chứ không bao giờ được phép cai trị. Thậm chí vào những năm 1970,
có một người Do Thái thi thoảng vào được đến tận Đại hội Đảng, năm
