Trên tất cả, người Do Thái dạy chúng ta cách giải thích duy lý những điều
bản thân chưa biết. Kết quả là chủ nghĩa độc thần và ba tôn giáo lớn theo
chủ nghĩa độc thần. Chúng ta gần như không thể tưởng tượng được thế giới
sẽ thế nào nếu ba tôn giáo lớn đó không xuất hiện. Sự thấu suốt trí tuệ về
những điều chưa biết cũng không dừng lại ở ý tưởng về một Chúa. Quả
thực, chủ nghĩa độc thần có thể được coi là một cột mốc trên con đường
dẫn người ta tới chỗ hoàn toàn không cần đến Chúa. Người Do Thái ban
đầu giải thích duy lý rằng các tượng thần đều quy về một Đấng Tối cao; rồi
bắt đầu quá trình giải thích duy lý về Người ở bên ngoài sự tồn tại. Từ góc
độ lịch sử tối thượng, Abraham và Moses có vẻ kém quan trọng hơn
Spinoza. Vì tác động của người Do Thái đối với nhân loại luôn thay đổi.
Thời cổ đại, người Do Thái là những người cải cách vĩ đại trong tôn giáo và
đạo đức luận. Ở châu Âu thời Kỷ nguyên Đen tối và giai đoạn đầu trung cổ,
họ vẫn là một dân tộc tiên tiến truyền bá kiến thức và công nghệ khan hiếm.
Dần dà, họ bị đẩy ra khỏi vị trí dẫn đầu và tụt lại đằng sau, cho tới cuối thế
kỷ 18 thì họ bị coi là một nhóm người đi sau cùng, ướt nhẹp và ngơ ngác
trong cuộc diễu hành của nhân loại văn minh. Nhưng rồi xuất hiện một đợt
sáng tạo thứ hai đầy kinh ngạc. Thoát ra khỏi ghetto, họ một lần nữa làm
thay đổi tư duy của loài người, lần này là trong lĩnh vực thế tục. Phần lớn
cấu trúc tinh thần của thế giới hiện đại do người Do Thái dựng nên.
Người Do Thái không chỉ là những người cải cách. Họ cũng là những tấm
gương và biểu tượng của nhân sinh. Họ dường như là sự trình hiện của tất
cả các thế tiến thoái lưỡng nan của con người dưới dạng nâng cao và sáng
rõ. Họ là “kẻ khách ngoại bang và kẻ kiều ngụ” tinh túy. Nhưng tất thảy
chúng ta chẳng phải là như vậy trên hành tinh này đó sao, nơi mà mỗi
chúng ta chỉ thuê được chừng 70 năm? Người Do Thái là biểu tượng của
nhân loại vô gia cư và dễ bị tổn thương. Nhưng chẳng phải trái đất này
không hơn gì một trại quá cảnh tạm thời đó sao? Người Do Thái là những
người lý tưởng hóa dữ dội, nỗ lực để đạt được sự hoàn hảo, và đồng thời
cũng là những người đàn ông, đàn bà mong manh khao khát sung túc và an
toàn. Họ muốn tuân theo luật lệ hà khắc của Chúa, và cũng muốn sống. Ở
