có sự liên minh chặt chẽ giữa Giáo Hội và nhà nước cho đến khi có sự xâm
lăng của người Hồi Giáo.
Kitô Hữu Ðông Phương cũng phát triển một cách thờ phượng phong
phú và đầy ý nghĩa, được kéo dài cho đến ngày nay. Họ nhấn mạnh đến tính
cách linh thiêng của các mầu nhiệm đức tin, các nghi thức và phụng vụ của
họ thật huy hoàng và nhiều cảm xúc. Họ thành lập nghi thức phụng vụ
riêng, tỉ như Phụng Vụ Thánh Gioan Chrysostom mà càng ngày càng tách
biệt với các phụng vụ Latinh của Tây Phương. Giáo Hội Ðông Phương
cũng nhấn mạnh đến việc sùng kính Ðức Maria và các thánh.
Thế Kỷ Thứ Sáu: Chấm Dứt Một Kỷ Nguyên Và Mở Ðầu Kỷ
Nguyên Mới
Một giai đoạn lớn lao trong việc học hỏi thần học và linh đạo được gọi là
Thời Các Giáo Phụ đi đến kết thúc vào thế kỷ thứ sáu. Tây Phương thì đủ
bận rộn với vấn đề sống còn khi phải đương đầu với sự xâm lăng của các
bộ lạc từ phương bắc, phương đông, và phương nam.
Ðế Quốc Ðông Phương, trước đây từng ổn định, bây giờ bắt đầu bị đe
dọa bởi sự tấn công của người Hồi Giáo, mà sau đó đã bị tràn ngập. Ðế
Quốc Tây Phương dưới sự kiểm soát của những bộ lạc theo Arian bắt đầu
hoán cải những người này trở lại Kitô Giáo, và lần lượt từng vương quốc ở
Tây Phương sụp đổ (người Burgundy năm 532; người Vandals năm 533;
người Ostrogoth năm 553). Trong khi đó, Clovis, vua người Frank, đã trở
lại Kitô Giáo năm 496 và mạnh mẽ hỗ trợ Giáo Hội. Năm 529, Thánh
Benedict (Biển Đức) thành lập một đan viện ở Cassino nước Ý mà không
bao lâu đã thay đổi cả bộ mặt Âu Châu. Dựa trên một chính sách lành mạnh
“vừa làm vừa cầu nguyện” và chủ trương các đan sĩ chỉ ở một nơi, các đan
viện của Thánh Biển Ðức trở nên trung tâm duy trì các nền văn hóa Tây
Phương và La Mã, đồng thời cũng là nơi truyền bá Phúc Âm. Dưới thời
Ðức Giáo Hoàng Grêgôriô I (Cả), các đan sĩ Biển Ðức là một sức mạnh
truyền giáo đáng kể.
